زمانی که دوران آرامش برسد، بیتردید آنچه طی این سالها در ایران رویداده و ابعاد گاه تخیلی واقعیت و اسطورهوار آنکه روایتهای شاهنامه را میماند، بیشتر نمایان خواهد شد.
در این میان شعارهایی که از دل مردم جوشیده و گاه فقط در دو سه کلمه به اندازه یک تاریخ و دهها تحلیل سیاسی حرف میزنند، از جایگاه ویژه برخوردارند. در صدر این شعارها «نه غزه نه لبنان، جانم فدای ایران» قرار دارد که برای نخستین بار در جنبش ۸۸ مطرح شد آنهم در حالی که شعار دیگری در همان زمان مسکوت گذاشته شد: «ما شیریم و خورشید پشت ماست!»
البته خیلی پیشتر در ۱۷ اسفند ۵۷ که رژیم هنوز یکماهه نیز نشده بود، زنان یک واقعیت دلخراش را فریاد زدند: ما انقلاب نکردیم تا به عقب برگردیم! اما هدف آن انقلاب چیزی جز انحطاط نبود!
شعار نغز ۸۸ که سرانجام با شیر و خورشید بر جمهوری اسلامی غلبه خواهد کرد، نمیتوانست به تدریج و در مقاطع مختلف به شعارهای بدیع چون «ما انقلاب کردیم چه اشتباه کردیم» (اصفهان/آذر ۹۶)، «پشت به دشمن رو به میهن» (کشاورزان اصفهان/ اسفند ۹۶)، «دشمن ما همینجاست، دروغ میگن آمریکاست» (اعتراضات ۹۷) نرسد. معنایی هم که در روند این آگاهی جاری و پنهان بود با «رضاشاه روحت شاد!» سرانجام به این باور رسید: «پهلوی برمیگرده!»

جمهوری اسلامی و دیگر مدافعان۵۷ هر بار تلاش کردند اگر هم نمیتوانند این شعارها را حذف کنند، تفسیرهای خود درآوردی از آنها ارائه بدهند و آنچه را که مردم به سادهترین زبان میگویند و میخواهند، آنها با انکار و لاپوشانی در «زرورق تحلیل» بپیچند. در حالی که واقعیترین و سادهترین تحلیلی که از این شعارها میتوان ارائه داد اینست که یک ملت دو تاریخ، دو تجربه و دو دوران را مقایسه میکند. از یکی به ستوه آمده و بیزار است و مشتاق تداوم دیگریست که برای آنها آزادی و امنیت و رفاه تأمین کرد و پیش از آنکه این دستاوردها پایدار شود با گسست۵۷ ناکام ماند بدون آنکه از بین رفته باشد! چرا که پهلوی با همان نامی که برای خود انتخاب کرد و با ساختن ایران نوین چنان ریشههایش را در عمق تاریخ به جان ایران و ایرانی گره زد که چند نسل برای تداوم زندگی پیش از ۵۷، امید به «رضا رضا پهلوی» بستهاند که همچنان بر حرف چندین سال پیش خود ایستاده: «اگر شما به نهاد پادشاهی پشت کردید، اما آن نهاد به شما پشت نکرده است!»
این نهاد اما بسی فراتر از شکل یک نظام و یک نماد سیاسی و به معنی پادشاهی یک ملت سرفراز و با کرامت بر سرزمین خود است. نمایندهی این نهاد به همین دلیل به رأی این ملت برای انتخاب نظام آینده متعهد است. شعار «پهلوی برمیگرده» که این روزها در جریان جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل نیز شنیده میشود، یک تمایل سیاسی و حزبی و یا رقابتی نیست! بلکه امید و باور به نهاد و نمادیست که خاطره جمعی جامعه آن را در طول تاریخ تجربه کرده و پیوند بین گذشته و آینده و نجات حال خود از گسست ۵۷ و جمهوری اسلامی را در آن میجوید تا به آرامش و به آزادی و امنیت و رفاهی برسد که نه با سرکوب در داخل و جنگ با منطقه و جهان بلکه در همزیستی و همبستگی ملی و صلح و همکاری داخلی و خارجی به دست میآید.
هرگاه این هدف به دست آید، پهلوی نیز با هر نظام سیاسی که به انتخاب ملت بر ایران حاکم شود، برگشته است! اما فعلاً جمهوری اسلامی گویا فکر میکند که جنگ تمام میشود و خودش میماند…