جمهوری اسلامی هرازگاهی صادرات گاز خود را به عراق قطع می‌کند تا آن کشور را برای پرداختن بدهی‌هایش زیر فشار قرار دهد. در مقابل، عراق نیز هرازگاهی با موافقت آمریکا- که عراق را از تحریم‌های جمهوری اسلامی مستثنا کرده است- دو یا سه میلیارد دلار به کشور همسایه‌اش جمهوری اسلامی می‌پردازد.
به‌صراحت می‌توان گفت که عراق به‌این‌علت که برای بهره‌برداری از نیروگاه‌هایش نیاز زیادی به گاز ایران دارد، پول گاز را به صورتی که قانونی به نظر می‌رسد به خزانه ایران می‌ریزد.
در این بازی، آمریکا طرفی ساده‌لوح و احمق نیست، زیرا خود آمریکا تحریم‌ها را علیه جمهوری اسلامی اعمال کرده و درحالی‌که از عمق نیرنگ‌ها و حقه‌بازی‌ها در پرونده برق عراق آگاهی دارد، به آن کشور اجازه می‌دهد تحریم‌ها را نقض کند. یکی از وزیران سابق برق در دولت عراق ایهم سامرایی، شهروند آمریکایی، است که پیش‌ازاین، نیروهای آمریکایی او را که متهم به حیف‌ومیل سه میلیارد دلار اختصاص‌یافته برای احداث پروژه‌های ملی برق عراق بود، از زندانی در عراق آزادکرده بودند.
البته سه میلیارد دلار یادشده سرآغازی برای راه‌اندازی پروژه بزرگ غارتگری زیر نام برق بود و گفته می‌شود پول تخصیص‌یافته به این پروژه تاکنون به هشتاد میلیارد دلار رسیده است، درحالی‌که هیچ پیشرفتی در پروژه برق ملی عراق دیده نمی‌شود و عراق همچنان به واردات گاز از ایران ادامه می‌دهد.
شکی نیست که انگیزه‌ها و هدف‌های این بازی کاملاً آشکار است. اگر عراق می‌توانست پروژه ملی برق را تکمیل کند، دیگر نه نیازی به واردات گاز از ایران داشت و نه مجبور بود مبالغ هنگفتی به کشور همسایه بپردازد که گرفتار پیامدهای تحریم اقتصادی آمریکا است. به همین دلیل، همه تلاش‌ها ناکام ماند و پول به خزانه شرکت‌های ساختگی و به جیب دلال‌هایی سرازیر شد که مأموریتشان تبدیل امیدهای مردم عراق به توهم‌های خوشحال‌کننده بود.
البته واقعیت هر امر همیشه در ریشه آن نهفته است. به این معنی که عراق از ایران گاز وارد می‌کند و ایران هم هرازگاهی صادرات گاز را به عراق متوقف می‌کند. درنتیجه، آمریکا موافقت می‌کند که عراق تحریم‌ها را نقض کند و بدهی‌های ایران را که تابع قیمت بازار نیست بپردازد. به‌عبارت‌دیگر، ایرانی‌ها با رضایت عراق و آمریکا دست به غارت می‌زنند.
بااین‌حال، هرچند عراق همه عوامل لازم برای خودکفایی را دارد، اما روند خودکفایی آن به‌شدت در ابهام قرارگرفته است و هیچ‌کسی نیست که به این مسئله اعتراض کند. اگر آمریکا احساس می‌کرد که نیازی به این غارتگری نیست، از طریق وزارت خزانه‌داری‌اش، که می‌تواند قیمت واقعی گاز ایران را پیدا کند، هر دو طرف ایران و عراق را مجازات می‌کرد.
شاید برخی به عمق این واقعیت پی نبرند که اگر روند پرداخت پول از عراق به ایران جریان نمی‌داشت، اقتصاد ایران به سمت فروپاشی می‌رفت و ارزش پول ملی ایران از وضعیت دشوار کنونی نیز بدتر می‌شد. در چنین شرایط دشواری، دولت ایران قادر به پرداخت حقوق اعضای گروه‌های شبه‌نظامی وفادارش در لبنان و سوریه و یمن نمی‌بود و هرگونه توافق هسته‌ای جدیدی که به آن پیشنهاد یا تحمیل می‌شد را می‌پذیرفت.
افزون بر این، همیشه بانک‌هایی خصوصی وجود داشته است که به نام عراقی‌ها ثبت‌شده‌اند. این بانک‌ها درواقع پوششی برای شبکه‌های قاچاق پول به جمهوری اسلامی بودند. این بانک‌ها به بهانه واردات مواد غذایی و دارویی از ایران، از بانک مرکزی عراق و بازارهای آن کشور دلار می‌خریدند. در فهرست کالاهای وارداتی که این بانک‌ها ارائه می‌کردند، اقلام وارداتی عجیبی دیده می‌شد که انسان را به خنده می‌انداخت. برای مثال، بر اساس داده‌های بانک‌های یادشده، مقدار هندوانه وارداتی از ایران چنان رقم هنگفتی را نشان می‌داد که بر اساس آن، هر شهروند عراق در هرروز باید ده هندوانه مصرف می‌کرد.
به همین ترتیب، عراق ناجی اقتصاد ایران شد، درحالی‌که جوانان تحصیل‌کرده عراقی زندگی خود را صرف یافتن فرصت شغلی می‌کنند. طبقه فقیر آن کشور فقیرتر می‌شود، بیمارستان‌های عراق با بحران کمبود دارو و تجهیزات پزشکی مواجه است، و شمار زیادی از دانش‌آموزان در مدارس عراق نه لباس فرم مدرسه دارند و نه میز و نیمکت و با لباس‌های خانه به مدرسه می‌آیند و روی زمین می‌نشینند.
زمانی این موضوع مطرح می‌شود که بخش محرمانه‌ای از بودجه عراق به جمهوری اسلامی اختصاص‌یافته است. فارغ از این‌که این موضوع صحت داشته باشد یا در آن اغراق‌شده باشد، آنچه را بسیاری می‌دانند این است که شمار زیادی از مقام‌های رژیم فرقه‌ای حاکم بر عراق خواستار پرداخت غرامت جنگی به ایران شده‌اند و حتی یکی از اعضای خانواده حکیم (عمار یا پدرش) این غرامت را حدود ۲۰۰ میلیارد دلار تعیین کرده است. این در حالی است که در هر بحث و چانه‌زنی که برای افزایش این رقم صورت می‌گیرد، عراق همواره بازنده است.
درواقع، پروژه برق عراق بزرگ‌ترین راهکار معجزه‌آسای عراق آمریکایی برای حمایت از اقتصاد ایران است. به‌رغم تداوم تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ، عراق تصمیم گرفته است اقتصاد خود را در خدمت اقتصاد ایران قرار دهد.
اگر تحریم‌ها به‌راستی اعمال می‌شد، رژیم جمهوری اسلامی نمی‌توانست برنامه موشکی خود را توسعه دهد. اما عراق جدید به‌گونه‌ای طراحی‌شده است که شکافی در دیوار تحریم‌ها باشد و آمریکا از طریق این شکاف، به بهای جان شهروندان عراق، برای رژیم جمهوری اسلامی ریسمان نجاتی فراهم کند.
فاروق یوسف
منبع: روزنامه العرب
