متن پیام دکتر اسماعیل نوری علا به نشست حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) در هامبورگ *
با درود به حضار محترم. با اینکه هموندان حزب ما در نشست امروزِ شما حضور دارند و، در نتیجه، نیازی به ارسال پیامی از جانب من وجود ندارد اما، بنا به خواست جناب فؤاد پاشائی، دبیر کل محترم حزب مشروطه ایران، تنها به‌عنوان بنیان گزار چند نهاد سکولار دموکرات در خارج از ایران، این چند کلمه را تقدیم شما می‌کنم و از زحمتی که از این بایت برای هموندم ایجاد می‌کنم عذرخواهم.
نخست لازم است بگویم که ما – به‌عنوان اعضاء یک حزب جمهوری‌خواه – چرا در نشستی که از جانب یک حزب پادشاهی‌خواه برگذار می‌شود حضور پیداکرده‌ایم. در واقع همکاری دو حزب ما دارای سابقه‌ای دیرینه است، که در ابتدای امر، ناشی از دوستی قدیم من با زنده‌یاد داریوش همایون بود و سپس به نوشتن هشت اعلامیهء مشترک دربارهء مسائل مختلف سیاسی منجر شد، و آنگاه به ائتلافی مابین حزبِ ما و جبهه ۷ آبان و اندیشکدهء آوای آزادی و ایجاد «مرکز همکاری‌های ایران‌مداران» رسید.
واقع اینکه، همکاری دیرپای حزب ما، با حزب مشروطه، پاسخی عملی به سخن شاهزاده رضا پهلوی بود که مکرراً می‌گفتند که اختلاف‌نظر بین پادشاهی‌طلبان و جمهوری‌خواهان مسئله‌ای نیست که در سطح مبارزه کنونیِ همهء ما با حکومت اسلامیِ مسلط بر کشورمان، قابل تصمیم‌گیری و حل‌وفصل باشد.
در این زمان، که حتی کار دولت دوران گذار آغاز نشده، طرحِ این‌گونه اختلافاتِ نظری تنها موجبِ به تعویق انداختن پیروزی اپوزیسیون، بر حکومتی ایدئولوژیک و اسلامی‌شده و بیش از اکنون، ملت ایران را در بلندتر شدنِ دوران حِرمان و رنج اَش نگاه می‌دارد.
اگر هدف ما براندازی حکومت اسلامی و استقرار حکومتی سکولار، لیبرال و دموکرات باشد، و اگر ما بتوانیم زیرِ سقف چنین حکومتی، تفاوت جمهوری و پادشاهی پارلمانی را به حداقل برسانیم، آنگاه چرا باید وقت گران‌بهای کنونی را صرف ایجاد دو اردوگاه مخالف هم کنیم و به مبارزه علیه دشمن اصلی هر دو نپردازیم؟
خوشبختانه، شاهزاده رضا پهلوی، برای کنار گذاشتن ابهامات ممکن، خود قدم درست را برداشته و اعلام داشته‌اند که هر حکومتِ مردم‌سالار، چه در شکل پادشاهی و چه در قامت جمهوری، باید دارای ساختاری جمهوریتی باشد.
«جمهور» واژه‌ای عربی است: به معنای «اکثریت مردم» و اگر ساختار حکومت آینده بر مبنای حکومت مردم، به‌عنوان صاحبان اصلی مملکت باشد، که مدیران خود را برای مدت معین انتخاب کرده و اصول تفکیک و استقلال قوا را رعایت می‌کنند، آنگاه تفاوت سیستم پادشاهی و جمهوری به حداقل می‌رسد و آنچه مردم در ایران آزاد شدهء آینده انتخاب می‌کنند، مورد موافقتِ هر دو گروه خواهد بود.
بدین لحاظ، تا زمانی که مردمِ آزاد شدهء ایران، نوع حکومت خود را تعیین نکرده‌اند این مسئله باید، بیرون از حوزهء ائتلاف‌ها و همکاری‌های ما حل‌وفصل شود.
و اکنون، «مرکز همکاری‌های ایران‌مداران» با همین نگرش آغاز بکار کرده و رشته‌های اُلفَتِ چهار سازمان سیاسی را هر چه بیشتر درهم‌آمیخته است. بر این سیاق، حضور نمایندگان حزب جمهوری‌خواه ما در گردهمائیِ فراهم آمده از جانبِ حزبِ پادشاهیِ پارلمانی‌خواهِ مشروطه، امری نه اتفاقی، که سخت سنجیده و کارآمد است.
اما خوشحالی دیگر ما، حضور، در نشستی است که بر نقشِ سرآمدِ زنانِ ایران، در مبارزه علیه حکومت ایدئولوژیک مسلط بر کشورمان تأکید می‌کند.
اندیشهء مبتنی بر «امت‌مداری»، که اکنون در ظاهر مذهبیِ خود ظاهرشده، از یکسو خود را بر متن اکثریت پنداری معرفی کرده، و اقلیت را مقهور و شهروند درجه دو و سه قلمداد نموده و، از سوی دیگر، نصف جمعیت یک کشور را- که زنان آن کشور باشند – بخشی کم‌اهمیت‌تر از هر اقلیتی، تلقی می‌کند.
نتیجهء چنین تفکری آن است که زنان یک جامعه، به همراه گروه‌هائی که، از لحاظ ایدئولوژی حاکم، «اقلیت» محسوب می‌شوند، خواه‌وناخواه، در صف اول و مقدمِ مبارزه قرار می‌گیرند و بقیهء جامعه، که مردان اکثریتی باشند، تنها زمانی در صف این مبارزان قرار خواهند داشت که آگاهانه از امتیازاتی که حکومت ایدئولوژیک، با سلب امتیاز از زنان و دگراندیشان، در اختیارشان قرار می‌دهد صرف‌نظر کرده و داوطلبانه در کنار مبارزان، علیه حکومتی اشغالگر و بیگانه گرا قرار گیرند. به این اعتبار، حزب ما، با شعارِ «زنانِ توانمند و مردان همراه»، که به‌عنوان مضمون گردهمآئی کنونی انتخاب‌شده، همراه است؛ و همان موافقتی را که با شعار «زن، زندگی، آزادی» از خود نشان داده است، در موردِ مضمونِ کنفرانس حاضر نیز تکرار می‌کند.
جامعهء لیبرال، سکولار و دموکرات آینده، جامعهء شهروندی و تساوی آحاد ملت در برابر قانونی است که در راستای اهداف همین شَعائر تصویب‌شده و، در نتیجه، در آن نه اکثریت و اقلیتی، در ورای ملاحظات قانونی و انتخاباتی وجود دارد، و نه از ناترازیِ جنسیتی و مذهبی و فرهنگی و زبانی خبری هست.
در چنان آینده و جامعهء متمدن و دلپذیری، واقعاً نوع حکومت دارای اهمیت نخست نیست، و هر کس که به آزادی ملت و آبادی میهن‌اش می‌اندیشد، در این مورد تنها بر اساسِ مصالح و اندیشه‌هائی بلندمدت و برآمده از دلِ تاریخ و فرهنگ کشورش انتخاب و عمل می‌کند.
باری، حضار گرامی، از اینکه با این پیام توانسته‌ام حضوری دور، اما مشتاقانه، در جمع شما داشته باشم شاکرم و برای تک‌تک شما یک نشستِ پرمحتوا و در راستای پیروزی آرزو می‌کنم.
اسماعیل نوری علا
ششم اردیبهشت ۱۴۰۴
_________________________
* نشست اخیر حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) در ۶ اردیبهشت ۱۴۰۴ (۲۶ آوریل ۲۰۲۵) در تالار موزارت شهر هامبورگ برگزار شد و پیام بنیان گزار نهادهای سکولار دموکرات بوسیلهء خانم سپیده قیاسوند، دبیر شورای مرکزی حزب سکولار دموکرات ایرانیان، خوانده شد.
