یک سال دیگر میلادی به پایان میرسد و همزمان همه موجودات از جمله سیاستمداران یک سال بر عمرشان افزوده میشود. آنهم در حالی که مشاغل مختلف دارای سن و یا دوران خدمت مشخص برای بازنشستگی هستند، اما قانون سن و سال بازنشستگی در سیاست رعایت نمیشود!
چندی پیش ایلان ماسک مدیرعامل شرکت تسلا و اسپیس ایکس که خودش متولد ۱۹۷۱ و در حال حاضر پنجاهساله است در توئیتی نوشت «بیایید یک محدودیت سنی تعیین کنیم که پسازآن نتوانید برای مناصب سیاسی نامزد شوید، مثلاً سنین زیر هفتادسال».
گذشته از جمهوری اسلامی که زمامدارانش از این نظر رکورددار هستند، مقامات در کشورهای پیشرفته جهان نیز برخلاف آنچه در اوایل هزارهی جدید تصور میشد، جز در موارد استثنائی همچنان سالمندند. البته موضوع بر سر طرز تفکر نیست که پیر و جوان نمیشناسد بلکه صحبت بر سر کیفیت جسمی و ذهنی است که با گذشت زمان کاهشیافته و انسان را از انجام درست وظیفه و مسئولیت بازمیدارد؛ از چابکی در حرکت و تکلم گرفته تا تمرکز فکری و فعالیت ذهنی! آنهم درحالیکه برای مقامات مختلف دولتی و قضائی و پارلمانی و همچنین سطوح پایینتر معمولاً شرط حداقل سن وجود دارد اما حداکثر سن نه!
موضوع شرط حداکثر سن برای مقامات تازه نیست. سالها پیش رئیس دیوان عالی کشور ایالاتمتحده نیز در دوران ریاست جمهوری رونالد ریگان درباره چنین محدودیتی البته درباره قضات فدرال که مادامالعمر هستند یک دوره پانزدهساله از زمان انتصاب را پیشنهاد کرده بود. پیشنهادات مشابه در کشورهای دیگر نیز مطرحشده اما قوانین را همان کسانی باید تغییر دهند یا وضع کنند که خودشان در همین سنین بالا بر مسند نشستهاند!
حداکثر سن برای مقامات و مناصب اعم از کشوری و لشکری مطلقاً به این معنی نیست که هفتاد هشتاد نودسالهها باید از سیاست کنار بروند بلکه اگر همچنان به سیاست و «خدمتگزاری به مردم» علاقه دارند، نه بهعنوان مقام مسئول در نهادهای حکومتی بلکه بهعنوان مشاور و رایزن و نویسنده و سخنران میتوانند همچنان به کار موردعلاقه خود ادامه دهند. هلموت اشمیت در آلمان که هشت سال صدراعظم این کشور و سالهای طولانی دبیر کل حزب سوسیالدمکرات و نماینده پارلمان و سنا و وزیر وزارتخانههای مختلف بود و هنری کیسینجر که سالها مسئولیت مشاور امنیت ملی و وزارت خارجه آمریکا را داشت دو نمونه هستند که پیش از آنکه گذر عمر، توانایی آنان را به پرسش بکشد، از مقامات دولتی کنار رفتند بدون آنکه از صحنه سیاست حذف شوند! اتفاقاً حضور آنها در این دو کشور گاهی سنگینتر از مقامات موجود و جوانتر بود!
در مورد مقامات پیر و جوان جمهوری اسلامی زبان از توصیف قاصر است و هیچ محدودیت سنی حداقل و حداکثر نمیتواند نادانی و ناتوانی و ناکارآمدی و ارتجاع مذهبی و مزمن آنها را تخفیف دهد!
الاهه بقراط