در گفت‌وگو با معاون دبیر کل حزب مشروطه ایران
درباره نامه حزب مشروطه ایران (لیبرال دمکرات) به جو بایدن
اخیراً در وب‌سایت حزب مشروطه ایران نامه‌ای به زبان انگلیسی با امضای چند تن از مسئولین و اعضای حزب مشروطه ایران و ده‌ها فعال منفرد سیاسی خطاب به جو بایدن انتشار یافت. ازآنجاکه ترجمه فارسی این نامه هم‌زمان منتشر نشد، ترجمه‌های گوناگونی در فضای مجازی از این نامه پخش شد که زمینه را برای دامن زدن به سوءتفاهم‌ها بیشتر کرد. ترجمه فارسی نامه ده روز پس از انتشار انگلیسی آن در وب‌سایت فارسی حزب مشروطه منتشر شد. در این فاصله موجی از انتقادات و مخالفت‌های بخشی از نیروهای اپوزیسیون به‌سوی حزب مشروطه ایران سرازیر شد. به همین دلیل رسانه اخترنیوز با یکی از مسئولین حزب مشروطه ایران، آقای دکتر نادر زاهدی معاون دبیر کل حزب به گفت‌وگو نشست و پرسش‌هایی مطرح کرد.
اختر قاسمی: جناب آقای دکتر زاهدی هدف شما از نوشتن چنین نامه‌ای چه بود؟
دکتر نادر زاهدی: همان‌طور که در متن نامه هم آمده است، حزب مشروطه ایران (لیبرال دمکرات) به همراه جمعی از وطن‌پرستان ایرانی، با ارزیابی حساسیت شرایط سیاسی و دیپلماتیک ایران و اظهارنظرهایی که از سوی کاندیدای دمکرات‌ها آقای جو بایدن در کارزارهای انتخاباتی در خصوص روابط با جمهوری اسلامی بیان داشته بود، به این جمع‌بندی رسید که مواضع خود را با نامه‌ای به ایشان اطلاع دهد. در این نامه ما اشاره داریم به دغدغه‌هایی که مخالفان رژیم جمهوری اسلامی در خصوص کشورمان دارند. در بخشی آمده است «یکی از نگرانی‌های عمده ما کارنامه اسفناک رژیم کنونی ایران درزمینهٔ حقوق بشر است و تهدیدی که متوجه صلح و امنیت جهانی، آرامش و پایداری خاورمیانه و منافع ملی آمریکا می‌کند، آمریکا کشور بزرگی که بسیاری از ما آن را خانه (دوم) خود می‌دانیم.» بنابراین حساسیت ملی ما نویسندگان این نامه تنها سرنوشت و چارچوب سرزمین ایران است.
اولین هدف ما رساندن صدای اعتراضات و مخالفان رژیم به گوش ایشان بود که در داخل برنامه‌های انتخاباتی از ایجاد ارتباط با جمهوری اسلامی و بازگشت به برجام سخن گفته بودند. درواقع ما می‌خواستیم به ایشان وجود مخالفان و ایران‌پرستانی را یادآوری کنیم که نماینده ایرانی غیر از جمهوری اسلامی هستند و درصدد ایجاد نظامی دمکراتیک و حقوقی در ایران هستند. بر این اساس در آن نامه نوشته‌ایم «در مقام نامزد حزب دموکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، در پی آن هستیم که باب گفتگو را درباره سیاست آمریکا در برابر رژیم ایران بازکنیم و نشان بدهیم چگونه جامعه ایران ساکن غرب می‌تواند به تغییر رویکرد آمریکا به ایران کمک کند. ما آرمان‌های بزرگی برای ایران و مردمش داریم و مشتاقانه خواهان آن هستیم که گفتگویی استوار را به امید دستیابی به آن آرمان‌ها آغاز کنیم.» در اصل نویسندگان نامه احساس کردند که از این فرصت به‌دست‌آمده در راستای تبیین و روشنگری اهداف دمکراتیک و ملی خود استفاده نموده و ماهیت ضد مردمی و غیر دمکراتیک ایران جمهوری اسلامی را به نامزد انتخاباتی حزب دمکرات آمریکا اطلاع دهیم.
اختر قاسمی: حزب مشروطه این نامه را به زبان انگلیسی در وب‌سایت انگلیسی خود منتشر کرد بدون اینکه فارسی نامه را برای ایرانیان منتشر کند، برای همین هم ترجمه‌های گوناگون نامه بیشتر به سو تفاهم‌ها دامن زد، چرا از ابتدا برای آگاهی مردم هم‌زمان فارسی آن را هم منتشر نکردید؟
دکتر نادر زاهدی: حزب مشروطه ایران مسئول ترجمه‌های اشتباه دیگران نیست که به‌منظور مقاصد سیاسى ضد ما انجام می‌گیرد. ترجمه فارسى و رسمى این نامه چند روز دیرتر در فضاى مجازى پخش شد. تجربه نشان داده است که نامه‌نگاری‌ها به مراجع خارجى باید اول به زبان خودشان نوشته و بعد به فارسى ترجمه شوند.
اختر قاسمی: چرا حزب مشروطه به مقامی در امریکا نامه می‌نویسد که فعلاً فقط کاندیدای ریاست جمهوری است و هنوز بر مسند کار نیست. شما با این نامه درواقع پیروزی او را حتمی دانستید و مدام به او میگویید که مثلاً دولت شما باید در ارتباط با جمهوری اسلامی به نقص حقوق بشر و یا حمایت جمهوری اسلامی از تروریسم و …. توجه کند؟ به نظر شما در عرف سیاست بین‌المللی این به چه معناست؟
دکتر نادر زاهدی: همان‌طور که از محتوای نامه پیدا است، نویسندگان این نامه جو بایدن را که نامزد حزب دمکرات آمریکا برای انتخابات ریاست جمهوری در ماه‌های آینده است، خطاب قرار داده‌اند. از مهم‌ترین دغدغه‌های ما این بود که عملکرد باراک اوباما را به جو بایدن یادآوری کنیم و این نکته را در روی میز او که بازگشت به برجام و برقراری رابطه دیپلماتیک با رژیم را جزو برنامه‌های خود اعلام داشته است گوشزد کنیم که وطن‌پرستان ایرانی در راستای منافع ملی ایران ازاین‌گونه رفتار و برخورد آگاهی دارند و آن را رصد می‌کنند؛ بنابراین ما پیروزی ایشان را فرض نگرفته‌ایم. هم‌چنین نامه‌نگاری به شخصیت‌های سیاسی اعم از روسای جمهوری یا کاندیدهای احتمالی که از افراد مطرح در سیاست و دیپلماسی هستند، عرف پذیرفته‌شده‌ای است و یکی از راهکارهای مبارزاتی بشمار می‌رود.
اختر قاسمی: چرا در نامه هیچ اشاره‌ای به حمایت حزب دمکرات از ابتدای ورود انقلابیون اسلامی نشده؟ چرا هیچ جا گفته نشد که مردم ایران مخالف سیاست‌های حزب دمکرات امریکا هستند و به‌نوعی سرخورده شدند؟
دکتر نادر زاهدی: اتفاقاً در بخشی که به جو بایدن یادآوری شده سیاست‌های اوباما را در پیش نگیرد، این مسئله مورداشاره شما هم مدنظر بوده است. وقتی ما به مبارزات معترضان در داخل ایران در مقاطع مختلف تاریخی اشاره می‌کنیم، درواقع به‌نوعی آگاهی مردم ایران از سیاست‌های حزب دمکرات را یادآور می‌شویم. همان‌طور که خودتان هم اشاره کردید، ایشان فعلاً رئیس‌جمهور آمریکا نیستند که مسئله مذهبی‌ها را مطرح کنیم. ما اولویت‌های مبارزاتی و دیپلماتیک را در نظر داشتیم که بیان کردیم.
اختر قاسمی: در بخشی از نامه به مسئله برجام و موقعیت خطرناکی که برنامه‌های هسته‌ای رژیم برای ایران به وجود آورده است، اشاره‌کرده‌اید. فکر می‌کنید جو بایدن در رابطه با برجام دقیقاً سیاست اوباما را پیش ببرد و یا حتی فراتر از آن؟
دکتر نادر زاهدی: بله در نامه به برخوردهای رئیس‌جمهوری پیشین ایالات‌متحده آمریکا، باراک اوباما که از حزب دمکرات بوده اشاره‌شده و ضمن یادآوری آن سیاست‌ها که به ضرر ایران و منافع ملی ایرانیان بود، از جو بایدن خواسته‌شده که حساسیت‌های ایرانیان مخالف را مدنظر داشته و راه اشتباهی که اوباما رفته را در پیش نگیرد. در اشاره به این مسئله در نامه نوشته‌شده است «دولت پرزیدنت اوباما در پی آن بود که با توافق برجام، تکاپوی رژیم جمهوری اسلامی برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را کُند کند و امیدوار بود که این توافق رفتار جمهوری اسلامی را دگرگون سازد. این انتظارات هرگز برآورده نشد. سود مالی که از این توافق به رژیم رسید، بجای آنکه صرف بهبود حال‌وروز ایرانیان شود، برای ماجراجویی‌های رژیم در منطقه خاورمیانه و حمایت از گروه‌های تروریستی خرج شد. خروج پرزیدنت ترامپ از برجام حقیقتاً توانایی رژیم را در ماجراجویی‌های شوم خارج از مرزهای ایران محدود کرده است؛ اما درست همانند پرزیدنت اوباما، پرزیدنت ترامپ نیز در پرداختن به اصلی‌ترین بخش یک سیاست اصولی و محکم در برابر رژیم کوتاهی کرده است و آن همانا پرداختن به درد و رنج مردم ایران زیر ستم جمهوری اسلامی است.
اختر قاسمی: در بخشی از نامه به مبارزات داخل ایران و خصوصاً اعتراضات آبان ماه و برخورد خشن رژیم جمهوری اسلامی اشاره‌شده است، در این رابطه حتی خود وزارت خارجه امریکا و عفو بین‌الملل هم‌بارها اشاره‌کرده و منتقدین معتقدند توضیح واضحات بوده، شما چه میگویید؟
دکتر نادر زاهدی: شکی نیست که اولویت اصلی و اول ما، مسائلی است که در داخل ایران اتفاق می‌افتد. در چند ماه اخیر ماشین سرکوب جمهوری اسلامی خشن‌تر و سرکوبگرتر از قبل وارد میدان شده است. کسانی که در داخل هستند در موقعیتی خط مقدم قرار دارند، اما ماها که در خارج از ایران هستیم، باید اطلاع‌رسانی و آگاهی دهی به مجامع بین‌المللی و شخصیت‌های حقیقی و حقوقی و سیاسی را در دستور کار خود قرار دهیم. به همین منظور در بخش‌هایی از آن نامه سعی داشتیم به اطلاع جو بایدن برسانیم که در صورت انتخاب به ریاست جمهوری آمریکا، با رژیمی در ایران طرف خواهد شد که به هیچ معیار انسانی و حقوقی پای بند نیست و شهروندان ایرانی را بی‌محابا به چوبه‌های اعدام و مراکز شکنجه کشانده است. بر این اساس ما در نامه نوشته‌ایم «کارنامه رژیم جمهوری اسلامی به‌ویژه درزمینهٔ حقوق زنان و کودکان دهشتناک است. این رژیم درواقع تبعیض و بهره‌جویی از این دو گروه را نهادینه کرده است. سرگذشت رومینا اشرفی شاید شما را به‌عنوان یک پدر تحت تأثیر قرار دهد. بهار امسال، رومینا، دختری چهارده‌ساله، به دست پدرش با یک داس در «قتلی ناموسی» کشته شد درحالی‌که قوانین جمهوری اسلامی که بر پایه احکام شریعت مبتنی است، قاتل او را تا حدود زیادی از مجازات معاف می‌کند. رسانه‌ها در ایران گزارش دادند که پدر رومینا پیش از قتل او با یک وکیل مشورت کرده بود تا خیالش آسوده شود که قوانین به او اجازه «قتل ناموسی» را می‌دهد. درباره زندگی و قتل ندا بسیاری نکات نا پذیرفتنی وجود دارد: از اینکه رژیم جمهوری اسلامی آمار «قتل‌های ناموسی» را اعلام نمی‌کند گرفته تا اینکه قوانین شرعی پدری را که مرتکب قتل فرزندش شود، با کمترین مجازات آزاد می‌کند. در ایران حداقل سن ازدواج ۱۳ سال است و رومینا در دستان پدرش همچون مایملکی بود که هرگونه بخواهد با او رفتار کند. فریادهایی که از درون و بیرون ایران برای غیرقانونی کردن ازدواج کودکان بلند می‌شود، بر گوش‌های کر رژیم کارگر نمی‌افتد.»
اختر قاسمی: برخی از نیروهای اپوزیسیون به شما انتقاد می‌کنند که شما درواقع خود را تنها نمایندگان برون مرز می‌دانید، آیا شما برای نوشتن چنین نامه‌ای با دیگر سازمان‌ها یا افراد منفرد اپوزیسیون تماسی گرفتید و نظر خواستید؟ مثلاً با شاهزاده رضا پهلوی؟
دکتر نادر زاهدی: املا اینکه راه نامه‌نگاری برای همه افراد، احزاب، تشکل‌ها و مخالفان جمهوری اسلامی باز است و نامه‌نگاری به‌منزله انحصار آن نیست؛ بنابراین ما به‌عنوان بخشی از اپوزیسیون این رفتار و تصمیم را سنجیده و سپس مبادرت به نامه‌نگاری کرده‌ایم. راجع به تماس با دیگران بالطبع اگر تماسی در میان نبود، نامه به این شکلی که منتشرشده، ارسال و رسانه‌ای نمی‌شود. اگرچه اصول تشکیلاتی و تشخیص امضاکنندگان نامه در اولویت است و نظر افرادی که در جریان این نامه بودند، همان امضاکنندگان و همین محتوای نامه است.
اختر قاسمی: شما در بخشی از نامه به‌نوعی از پیروزی جو بایدن مطمئن هستید و می‌نویسید که ما امیدوار هستیم که در مذاکرات با جمهوری اسلامی حضورداشته باشیم، دراین‌باره چه میگویید؟
دکتر نادر زاهدی: همان‌طور که در جواب‌های قبلی اشاره کردم، این نامه به یکی از کاندیداهای ریاست جمهوری آینده آمریکا نوشته‌شده و ما در مقام پیش‌بینی و قطعیت انتخاب ایشان به ریاست جمهوری آمریکا نبوده‌ایم. هر آنچه در نامه آمده است، تنها یادآوری وضعیت سیاسی و دیپلماتیک ایران و حساسیت‌های بخشی از اپوزیسیون است. به نظرم این نکته که ما خواستار حضور در هر نوعی از مذاکرات با جمهوری اسلامی هستیم، یکی از نقاط قوت و تأثیرگذاری اپوزیسیون است که در کنار دیگر روش‌های مبارزاتی می‌تواند بر تحقق اهداف دمکراتیک و ضد جمهوری اسلامی در عرصه‌های دیپلماتیک و سیاست امریکا راجع به ایران مؤثر باشد.
اختر قاسمی: فکر نمی‌کنید که حزب مشروطه ایران با نوشتن چنین نامه‌ای به نماینده حزب دمکرات امریکا برای گفتگو در میان نیروهای مخالف برانداز اپوزیسیون درون و برون ایران به نیرویی سازش‌کار متهم شود و ضربه به خود بزند؟
دکتر نادر زاهدی: نه من این‌چنین فکر نمی‌کنم. کسی یا حزبی که سودای سازش‌کاری دارد، در رفتار و نامه‌نگاری آن را به نحو بارز نشان می‌دهد. شما اگر با دقت نامه را بخوانید می‌بینید که چیزی که در آن جریان دارد، رساندن صدای اپوزیسیون برانداز و حفظ منافع ملی ایران و افشای ماهیت و صورت خشن، ضد ملی و غیر دمکراتیک جمهوری اسلامی است. بندبند این نامه اتفاقاً در مقابل هرگونه سازش با جمهوری اسلامی و هشدار بر هرگونه سازش احتمالی کاندید حزب دمکرات آمریکا با جمهوری اسلامی است.
اختر قاسمی: به‌جز تعدادی از مسئولین و اعضای حزب مشروطه ایران که نامه را امضا کردند، ده‌ها فعال مستقل دیگر هم نامه را امضا کردند. فکر می‌کنید چرا این‌قدر حمله‌ها به سمت شما صورت گرفت؟ فکر می‌کنید نشان‌دهنده اهمیت عملکرد حزب مشروطه است؟
دکتر نادر زاهدی: براى پاسخ به این پرسش باید روابط درهم‌پیچیده فعالین سیاسى و سازمان‌ها را با یکدیگر بررسى کرد. حزب مشروطه ایران در میان احزاب ایرانى تنها حزبى است که در خارج از ایران تشکیل‌شده و ٢٧ سال است که فعالیت مستمر برعلیه جمهورى اسلامى را در پرونده خود ثبت کرده. در این سال‌ها ما موج‌سواری را فعالیت سیاسى بشمار نیاورده‌ایم.
اختر قاسمی: انتقاد دیگری که نیروهای مخالف دیگر در اپوزیسیون به شما دارند این است شما می‌خواهید نقش لابی را در امریکا بازی کنید یعنی همان نقش نایاک را به عهده بگیرید و این حتی در بین نیروهای مشروطه‌خواهی شکافی ایجاد کرده است، دراین‌باره چه میگویید؟
دکتر نادر زاهدی: در رفتارهای سیاسی امروزه، لابی‌گری و ایجاد کانال‌های ارتباطی برای ارائه نظریات سیاسی و پیشبرد اهداف دمکراتیک و حزبی، یکی از اساسی‌ترین فعالیت‌های پذیرفته‌شده سیاسی است؛ لابی‌گری منحصر به نامه‌نگاری نیست و رفتارها و برخوردهای دیگری چون حضور در جلسات نمایندگان پارلمان‌ها، مشاوره و هم‌اندیشی با سیاست‌مداران و… را جزو لابی‌گری می‌دانند. هم چنان‌که در اپوزیسیون ایران لابی‌گری منحصر به حزب مشروطه ایران (لیبرال دمکرات) نبوده و هر سازمانی، حزبی یا شخصی که به این نتیجه برسد که از راه لابی‌گری می‌تواند اهداف سیاسی و تشکیلاتی خود را پیش ببرد، می‌تواند به لابی‌گری بپردازد. نایاک هم به‌عنوان لابی جمهوری اسلامی است و به نظرم شبیه‌سازی لابی‌گری در اپوزیسیون با این نهاد جمهوری اسلامی دور از انصاف و واقع‌بینی سیاسی است.
برگرفته از اخترنیوز
