معرفی کتاب:
رضاشاه پهلوی در ترکیه به روایت اسناد تاریخی
ترجمه و تحقیق: علیاصغر حقدار
حزب مشروطه ایران (لیبرال دمکرات) با همکاری انتشارات باشگاه ادبیات
تنها سفر خارجی رضاشاه پهلوی به ترکیه است. این سفر که به دعوت رسمی مصطفی کمال آتاتورک بنیانگذار ترکیه نوین انجام گرفت، سرآغاز روابط دوستانه و همهجانبهای میان ایران و ترکیه گردید. رضاشاه در دیدار از ترکیه که همراه با آتاتورک در شهرهای مختلف بود، ضمن انعقاد قراردادهای تجاری، سیاسی و امنیتی، اختلافات سرحدی را که از دوران حکومتهای قاجار و عثمانی مانده بودند، حل کردند. دیدار از مراکز تاریخی استانبول و پیشرفتهای صنعتی و نظامی ترکیه در شهرهای مختلف، بخش عمده از حضور رضاشاه در ترکیه را تشکیل میدهند. بازتاب سفر تاریخی رضاشاه پهلوی به ترکیه در مطبوعات و اسناد رسمی دولتین ایران و ترکیه، موضوع کتاب است.
در تدوین کتاب حاضر همراه با استفاده از منبع مختصر در زبان فارسی، بیشتر به ترجمه بخشهایی از کتاب تازه منتشرشده دکتر طارق سایغی تحت عنوان «شاه و آتاتورک» را پرداختهام؛ (۱) نویسنده در فصل اول به بیان دلایل مسافرت رضاشاه پهلوی به ترکیه- مسائل مربوط به آمادگی ترکیه در استقبال از رضاشاه و تدارکات آن میپردازد؛ قصد و علت رضاشاه از مسافرت به ترکیه و بازتاب این مسافرت در افکار عمومی ترکیه و جهان، از بحثهای این فصل بشمار میروند.
فصل دوم از زمان مراحل سفر رضاشاه از تهران تا آنکارا- حضور رضاشاه در آنکارا و استقبال رسمی از او- مسافرت آتاتورک و رضاشاه به منطقه آناتولی- دیدار رضاشاه و آتاتورک از شهرهای اسکی شهیر- کوتاهیه- افیون- اوشاق و مانیسا، گزارش میدهد. همچنین سفر رضاشاه به همراه آتاتورک به مناطق ازمیر- بالکسیر و چاناق قلعه و حضور رهبران ایران و ترکیه در استانبول تا بازگشت رضاشاه به ایران، در این فصل بررسیشده است.
فصل سوم در رابطه با افکار عمومی ترکیه اعم از مطبوعات- رسانههای شنیداری و تصویری- بازتاب سفر رضاشاه به ترکیه در افکار عمومی جهان و مطبوعات خارجی نظیر کشورهای خاورمیانه- اروپا و آمریکا نوشتهشده است. بازتاب سفر رضاشاه به ترکیه و حضور آتاتورک در این سفر در افکار عمومی و مطبوعات ایران، از بخشهای دیگر این فصل از کتاب است.
خاتمه کتاب که بهصورت نتیجهگیری آمده است، مؤلف به حساسیت دیدار رضاشاه از ترکیه در مجامع سیاسی و دیپلماتیک ایران و ترکیه- خاورمیانه و روابط بینالمللی آمریکا و اروپا پرداختهشده است.
فهرست مطالب عبارتند از:
مقدمه
دعوت از رضاشاه پهلوی
دلایل سفر رضاشاه به ترکیه
بازتابهای سفر در روزنامههای ترکیه
بازتاب سفر در جراید خارجی
رضاشاه در آنکارا
رضاشاه و آتاتورک در آناتولی
رضاشاه و آتاتورک در اسکی شهیر
آتاتورک و رضاشاه در استانبول
رضاشاه در مسیر استانبول به ایران
بازتاب سفر رضاشاه در رسانههای ترکیه
گزارشهای مجلس کبیر ملی ترکیه
بازتابهای سفر رضاشاه در رسانههای ایران
بازتاب سفر رضاشاه به ترکیه در اروپا و آمریکا
بازتاب سفر رضاشاه در روزنامههای خاورمیانه
پیوست: زندگی و پادشاهی رضاشاه پهلوی
گزیده منابع تحقیقی
تصاویر
۱ – متن ترکی توسط انتشارات پارولا در استانبول ۲۰۱۴ و با ۲۰۷ صفحه منتشرشده است.