چه خوب میشد اگر آقای خامنهای نیز همانند پاپ بندیکت شانزدهم استعفا میداد. استعفای پاپ در ششصد سال گذشته سابقه نداشته است. سال ۱۴۱۵ گرگوری دوازدهم آخرین پاپی بود که از مقام خود استعفا داد. این کنارهگیری آنقدر بعید و غیرمنتظره بود که به عنوان یک رویداد نادر در تاریخ کلیسا ثبت شده است. اما دنیا عوض شده و شرایط تغییر کرده است. دنیای مُدرن با دنیای ششصد یا هزار سال پیش متفاوت است. پاپ بندیکت در نطق غیر منتظره خود که روز یکشنبه گذشته به زبان لاتین ایراد کرد گفت: “بارها با خدای خود خلوت کرده و به این نتیجه رسیدم که به دلایل جسمی و سن بالا قادر نیستم تا به وظایفم به طور کامل عمل کنم و به همین دلیل و با وجود آگاهی کامل از عواقب چنین تصمیمی و همچنین با اختیار کامل از مقام خود به عنوان اسقف اعظم رم، جانشین سن پیتر کنارهگیری میکنم”.
از آنجا که طبق این گفته پاپ هم با خدا در ارتباط است و آقای خامنهای هم معتقد است که نماینده خدا است و با وی ارتباط مستقیم دارد شاید بد نباشد که آیتالهع خامنهای این بار از اسقف اعظم کاتولیکها “تقلید” کند و او هم استعفا دهد. اگر چنین شهامتی در آیتالهب خامنهای پیدا شود امکان دارد لااقل بخشی از گناهانش از سوی ملت بخشیده شود. البته ما به هیچ وجه قصد فضولی در کار خدا نداریم، حساب خدا جداگانه است و از آنجا که فقط آقای خامنهای و پاپ اعظم با خدا ارتباط دارند دخالت در کار باری تعالی از عهده دیگران خارج است. اما احتمالاً از نظر ملت ایران استئعفای به موقع آیتالله خامنهای که همانند پاپ برای خودش یک شغل مادام العمر ذخیره کرده است بسیاری از مشکلات مملکت را سادهتر خواهد کرد و از همه مهمتر شخص خامنهای هم از این دردسری که برای خودش و ملت درست کرده است آزاد میشود و چه بسا که اگر همانند پاپ مورد تقدیر و احترام قرار نگیرد لااقل مردم خواهند گفت هر وقت جلوی ضرر را بگیرید سود است. چه بهتر که حالا استعفا دهد تا آنکه بازهم بیش از آنچه تاکنون کرده است بر مشکلات و مصائب ملت ایران بیفزاید. خلاصه کلام اینکه توصیه ما به آقای خامنهای اقتدا به پاپ اعظم است و اشکالی ندارد که یکبار هم رهبر شیعیان جهان از رهبر کاتولیکهای مسیحی تقلید کند. مگر نه آنکه هر دو به اقرار خودشان با خدا ارتباط مستقیم و بلا واسطه دارند بنابر این اقتباس از روش یکدیگر گناه محسوب نخواهد شد. بدون آنکه وارد محاسبه احتمال قبول این پیشنهاد از سوی آیتالله خامنهای شویم میتوان لااقل در عالم تخیلات به پارهای از نتایج مفید و سودمند چنین تصمیمی توجه کرد.
در فوائد استعفا
در مرحله اول استعفای به موقع رهبر شیعیان جهان باعث خواهد شد مردم ایران که به علت اشتباهات و فساد و ظلم این حکومت بدترین اوقات زندگی خود را سپری میکنند از این خبر بهتر از یک “عیدانه” غیر منتظره شاد و مسرور شوند. بنابر این نخستین ثمره چنین تصمیمی تقویت روحیه بسیار تضعیف شده مردم است. در مرحله دوم حّل مشکل سیاسی مملکت، هم در ارتباط با مسائل بینالمللی و هم داخلی، به مراتب آسانتر خواهد شد. در مورد مسائل بینالمللی از آنجا که آقای خامنهای مسأله مذاکره با آمریکا و به طور کلی بهبود بخشیدن به روابط خارجی مملکت را به یک مسأله ناموسی تبدیل کرده است و شرط و شروطی را که پیشنهاد می‌کند خود بهتر از هر کس دیگری میداند که غیر قابل قبول است، با کنار رفتن وی از صحنه، این مشکل به سهولت حل خواهد شد. یعنی در شرایط فعلی اگر خامنهای حتی علاقهمند به مذاکرات باشد تمام صحبتهایی را که تا حالا کرده است به رُخش خواهند کشید و نشان داده خواهد شد که صحبتهای رهبر معظم به هیچ وجه از هیچگونه پشتوانه اخلاقی برخوردار نیست. از این گذشته در غیاب خامنهای میدان برای دیگر مسؤولان رژیم تا حدودی بازتر خواهد شد، هر چند که آنها هم اغلب شخصیتهای دستنشانده رهبر هستند و از نظر کفایت و درایت چندان تحفههایی نیستند، اما به علت آنکه با مسائل روزانه مردم سرو کار دارند و بر خلاف رهبر معظم در کاخ عاج زندگی نمیکنند شاید بهتر فهمیده باشند که ایران نیازمند دنیا است و هرچه زودتر باید روابط خارجی کشور را به حالت طبیعی بازگرداند. دیگر سران حکومت دردسرهای ناموسی و مسلکی آقای خامنهای را با غرب و آمریکا ندارند. در نهاد آنها آمریکاستیزی و تعصبات ضدیهود حک نشده است و اگر هم اکنون صحبتهای خامنهای را نُشخوار کرده و تکرار میکنند برای حفظ مقام و منزلت است. از سوی دیگر آنها مدتها است به این نتیجه رسیدهاند که انزوای کشور بیش از این نه تنها برای منافع ملی مضر و مشکل آفرین است بلکه بدون درآمد نفت هر آن اقتصاد کشور در معرض انفجار و فروپاشی قرار دارد. دیگر مسؤولان رژیم پس از استعفای خامنهای ناچار خواهند شد برای کسب پایگاه اجتماعی خواستار جلب رضایت مردم شوند و در این مورد رقابت میان سرکردگان فعلی ممکن است شرایطی را ایجاد کند که افکار و برنامههای مفید و مؤثرتری در مورد تجدید و ترمیم رابطه با دنیای غرب امکانپذیر شود.
در جبهه درونمرزی مسلماً بسیاری از مشکلات امروز مملکت با حذف ولایت و بیت و دیگر جوانب این مصیبت ملی از شانس بالاتری برای حل و فصل برخوردار خواهندشد. در مرحله نخست بلافاصله پس از استعفای مقام معظم رهبری سپاه پاسداران ناچار خواهد شد اولویت حاکمیت ملی و مشروعیت منبعث از مردم را خواستار شود. در آنچنان شرایطی سپاه پاسداران کشور همانند نیروهای مسلح در سایر ممالک دنیا به جای آنکه خدمتکار و عامل دستور شخص خاصی باشد ناچار خواهند شد از سیاست کنارهگیری کند و به انجام وظایف نظامی خود بپردازند. با کنارهگیری خامنهای از انحصار قدرت و اعمال سلطنت مذهبی بر تمامیت ساختار سیاسی و اداری کشور سپاه پاسداران ناچار خواهند شد دست از سودجویی، بازرگانی و ثروتاندوزی بردارد. در عین حال سران حکومت و آنهایی که به شیوهای قانونی جایگزین مسؤولین فعلی خواهند شد برای اولین بار در تاریخ ایران خود را گماشته و فرمانبردار ملت خواهند شناخت. این جنبه سرسپردگی و عبودیت نسبت به فرد برای همیشه به تاریخ سپرده خواهد شد و به جای آن مسؤولیت عمومی، انجام وظیفه در لوای قانون شیوه کار میشود. یکی دیگر از جنبههای مفید استعفای خامنهای از منصب و مقام ولایت بازگشت دین به دینداران و پیشوایان واقعی مذهب خواهد بود. دیگر مذهب دولتی نخواهد ماند و مقامات مذهبی از نوع امام جمعهها و مراجع تقلید همانند سنت دیرینه تشیع از سوی مردم انتخاب و پشتیبانی خواهند شد و نه به عنوان گماشتگان حکومت و سرسپردگان به دستگاه مرکزی ولی فقیه. در نتیجه تجربه تلخ سی و چهار سال گذشته، به احتمال زیاد سنت دیرینه تشیع که خودداری از دخالت امور سیاسی و حکومتی بوده است اینبار با علاقه و جدیت هر چه بیشتر جایگزین مذهب دولتی خواهد شد.
اقتدا، تقلید و تاسی آیتالله خامنهای به پاپ اعظم به عنوان بزرگترین عیدی به ملت ایران در مراسم چهارشنبهسوری پیشروی و نوروزی که همه در انتظار آن هستند در سراسر کشور، در منطقه و در هر کجا که ایرانیان هستند با شادی و خوشحالی موجب جشن و سرور خواهد شد. در تاریخ فرصتهای گرانبها و ارزشمند هر روز و هرزمان در پیش روی افراد جلوهگر نمیشوند. اگر آقای خامنهای هم همانند پاپ خدا را قبول دارد چه بهتر که در این مورد با خدا مشورت کند اما از آنجا که در همه مذاهب دنیا تکرار شده و تکرار میشود که خواست خدا همان خواست خلق خداست امروز هیچ امید و خواسته و آرزویی بیشتر از مژده استعفای آیتالله علی خامنهای برای ملت، دولت، بزرگ، کوچک، زن، مرد، پیر و جوان خشنود کننده نخواهد کرد.
شاهین فاطمی