تنها چند روز پس از انتخاب مجدد ترامپ، ویژگی‌هایی از طرز تفکر او را در نسخه جدیدش در مورد سیاست خارجی دیدیم و نگاهی اجمالی به ذهنیت او انداختیم. برجسته‌ترین اقدام او، دور نگه‌داشتن مایک پمپئو وزیر امور خارجه سابق و نیکی هیلی فرماندار سابق از هر سمتی در دولت آینده بود.
ترامپ این را رسماً در حساب «سوشیال تروث» خود اعلام کرد، اگرچه مجبور نبود. رئیس‌جمهور معمولاً اعلام نمی‌کند که چه کسی را می‌خواهد حذف کند. بر اساس برخی گزارش‌های رسانه‌ای، این اظهارات ترامپ به دلیل عصبانیت او از این دو نفر بوده است، زیرا پس از شکست وی در انتخابات قبلی به اندازه کافی از او حمایت نکردند و به نظر می‌رسید مساله ربطی به آن‌ها ندارد. هیلی آخرین کسی بود که برای نامزدی نهایی با او رقابت کرد. ترامپ اکنون «روحیه بخشیدن» کسانی که بار اول به او خیانت کردند را ندارد.
این دلیل ممکن است درست باشد، اما زیاد مهم نیست. واضح است که ترامپ حال و هوای انتقام‌جویی را ندارد، حداقل صحبت‌های مثبتش در مورد هریس پس از شکست او این را نشان می‌دهد. پیروزی مطلق او مانند مرهمی جادویی برای همه زخم‌هایی بود که در سال‌های اخیر به حیثیت او واردشده بود.
اما دلیل این اعلام غیرعادی این است که او می‌خواهد پیام روشنی بدهد که این دو نام، به‌ویژه پمپئو که در سیاست خارجی جزو جریان بازها است، برخلاف دوره اول که سیاست متناقضی داشت، طرز فکر و سیاست‌های جدید او را شکل نمی‌دهند. دشمنی او با ایران و در عین حال آشتی با کره شمالی ازجمله این سیاست‌ها بود.
پمپئو معتقد به نظم لیبرال و مدافع حفظ قرن آمریکا است و این همان چیزی است که اطرافیان جدید پرزیدنت ترامپ، مانند پسرش، ایلان ماسک و تاکر کارلسون (گوینده مشهور تلویزیونی که توهین‌های تندی به پمپئو کرد و او را جنایتکار توصیف کرد) نمی‌پسندند. این اطرافیان پر سروصدا به آنچه آن‌ها جنگ‌افروز توصیف می‌کنند حمله می‌کنند، می‌خواهند حمایت از اوکراین را متوقف کنند، سریع با روسیه معامله کنند، و حمایت ناتو و سازمان‌های بین‌المللی از اوکراین را زیر سؤال می‌برند.
این با اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه در مرحله بعدی مرد صلح خواهد بود مطابقت دارد. مبارزات انتخاباتی او نیز بر این اساس بود که جنگ‌ها به دلیل نبود او در کاخ سفید آغاز شد و او به آن‌ها پایان خواهد داد و صلح را در یک دوره کوتاه در جهان برقرار خواهد کرد.
به احتمال زیاد او برای تحقق این وعده‌ها به این سمت خواهد رفت، به ویژه اینکه آرزوی ایفای نقش پدرخوانده در انتخاب رئیس‌جمهور آینده را دارد و دغدغه پر کردن جیب آمریکایی‌ها از پول و عدم درگیر نشدن آن‌ها در جنگ‌های جدید را دارد که به شهرت او لطمه می‌زند.
اما کسانی در درون نخبگان فکری و سیاسی و در حزب جمهوری‌خواه هستند که از این طرز تفکر می‌ترسند زیرا معتقدند این امر منجر به هرج‌ومرج بیشتر در نظام بین‌الملل می‌شود و ماسک و گروه اطراف او را فاقد هرگونه تجربه در سیاست خارجی می‌دانند و واقعیت را آن‌گونه که هست نمی‌بینند و درک نمی‌کنند که این نزاعی بین‌المللی میان قدرت‌های بزرگ برای شکل دادن به جهان متصور آن‌ها است.
آن‌ها می‌گویند در دهه‌های اخیر جهان به ثبات رسیده است و ما شاهد جنگ‌های ویرانگر نبودیم زیرا یک نیروی لیبرال-سرمایه‌داری مسلط مدل خود را به جهان تحمیل کرد و با افول آمریکا و ظهور قدرت‌های جدید، ما دوباره به درگیری‌های بزرگ بازخواهیم گشت، همان‌طور که در نیمه اول قرن گذشته اتفاق افتاد.
آیا ترامپ جونیور و ماسک تصمیم خواهند گرفت که ترامپ چگونه فکر کند، یا مانند پیشینیانش که با تئوری‌های ایده‌آل وارد شدند، اما کاربرد آن چیزی نبود که تصور می‌کردند، با واقعیت برخورد خواهد کرد؟
ممدوح المهینی
منبع: روزنامه الشرق الاوسط
