چند نسل از ایرانیان با حکایت «چوپان دروغ‌گو» در دبستان آشنا شده‌اند. نکته اخلاقی این حکایت بااینکه فرد چوپان را شخصی شوخ معرفی می‌کرد و مخاطب از وی نه‌تنها رنجش و کینه‌ای به دل نمی‌گرفت بلکه در پایان دلش به حال ساده‌لوحی وی نیز می‌سوخت، ازجمله در نکوهش دروغ و دروغگوییست و اینکه هرگز حتا به شوخی نیز نباید به دیگران دروغ گفت به‌ویژه اگر درباره یک موضوع جدی و خطرناک مانند حمله گرگ به گله باشد. نتیجه اخلاقی دیگر این حکایت این بود که پیامد دروغ عاقبت گریبان دروغ‌گو را خواهد گرفت.
انواع دروغ را به هر شکلی که طبقه‌بندی کنیم، هر آن دروغی که سرش به «قدرت» و «قدرت سیاسی حاکم» می‌رسد همواره مورد نکوهش و با پیامدهای مخرب است. «قدرت» و «قدرت سیاسی حاکم» ازنظر موقعیت دو مقوله‌ی جدا هستند اما از دیدگاه مخاطبان در جایگاهی قرار دارند که از آن‌ها توقع می‌رود راست‌گو و درستکار باشند. برای نمونه چهره‌های اجتماعی و فرهنگی مانند هنرمندان و ورزشکاران دارای نوعی «قدرت» هستند. از آن‌ها نیز به‌عنوان الگوهای اجتماعی انتظار نمی‌رود که دروغ بگویند؛ اما تفاوت «قدرت» آن‌ها با «قدرت سیاسی حاکم» در «اِعمال» این قدرت است! سوءاستفاده یا دروغ‌گویی چهره‌های اجتماعی و فرهنگی ممکن است آسیب‌رسان باشد اما وقتی «قدرت سیاسی حاکم» از جایگاه خود سوءاستفاده می‌کند، زیان آن به جامعه منتقل می‌شود.
یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های ناشی از فاجعه‌ی جمهوری اسلامی، گسترش دروغ و نیرنگ در جامعه است. پدیده‌‌ای به‌شدت ویرانگر که مشابه آن در رژیم‌های بلوک شرق و تاریخ فاشیسم و نازیسم اروپا به فراوانی مشاهده می‌شود. در آن‌ها نیز کودکان با دروغ بزرگ می‌شدند تا خود و خانواده‌شان را حفظ کنند. حالا اگر «دروغ» و «خدعه» با عنوان «تقیه» بخشی از ایدئولوژی و راهکار تفکر حاکم نیز باشد، آن‌وقت با تکرار خود ابعاد هولناک پیدا می‌کند؛ اما نکته جالب اینجاست که همواره «دروغ» کمانه کرده و سرانجام به خود دروغ‌گو اصابت می‌کند زیرا زمانی می‌رسد که اگر حاکمان عین چوپان بخت‌برگشته راست هم بگویند کسی باور نمی‌کند!
برای یافتن نمونه در جمهوری اسلامی لازم نیست زیاد جستجو کرد. روز جمعه ۴ تیرماه با بوق و کرنا و پخش تصاویر متحرک اعلام شد که «شبان امت» واکسن «برکت» زده! آن‌هم درحالی‌که پس‌ازآنکه مقامات رژیم به شیوع ویروس کرونا در ایران در اسفند ۹۸ اعتراف کردند، خامنه‌ای برای چندین ماه در قرنطینه‌ی کامل بسر برد و تنها زمانی بیرون آمد که واکسن‌های اروپا و آمریکا به بازار آمدند! اگرچه او خرید و تزریق این واکسن‌ها را برای مردم ایران ممنوع کرد، اما هم‌زمان ظاهر شدن وی بدون ماسک و از سر گرفتن سخنرانی‌های تکراری و ملال‌آورش افکار عمومی را به این نتیجه رساند که وی یکی از واکسن‌های معتبر جهان را تزریق کرده است!
حالا ادعای اینکه «شبان امت» واکسنی زده که نه مختصات دقیق بالینی آن مشخص است و نه به تأیید مراجع علمی جهان رسیده، فقط آدم را به یاد چوپان دروغ‌گو می‌اندازد که حتا اگر راست هم بگوید، کسی باور نمی‌کند! چوپانی که ماه‌ها خود را در قرنطینه حبس کرد چطور حاضرشده تن به «برکت» بدهد؟! افکار عمومی و جامعه ایران پاسخ روشنی برای این پرسش دارد که به تأیید تجارب ۴۳ ساله آن‌ها رسیده است: یا تکرار مکرر دروغ است؛ و یا اگر راست است، کسی باور نمی‌کند!
الاهه بقراط
