جامعهشناسان و کارشناسان جمعیت فاصله بین دو نسل را معمولاً بین ۱۵ تا ۲۰ سال دانسته و معتقدند که هر بیست تا سی سال یک نسل جدید شکل میگیرد. به این ترتیب، نسل X از ۱۹۶۶ تا ۱۹۸۰، نسل Y از ۱۹۸۱ تا ۱۹۹۵، نسل Z از ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۹ و نسل آلفا از ۲۰۱۰ تا امروز به دنیا آمدهاند.
بین ایرانیان اصطلاح «نسل زِد» از میانهی دهه نود خورشیدی و در ارتباط با خواستها و حقوق و نافرمانیهای این نسل در یک رژیم مذهبی به شدت سرکوبگر بر سر زبانها افتاد و در امتداد اعتراضات آن سالها در جنبش ملی مهسا در سال ۴۰۱ به اوج خود رسید.
این نسل در ایران از مدرسه و دانشگاه تا انواع محیطهای کار مانند کارگاه و مزارع و همچنین خیابانها صحنهها و ابتکاراتی را در اعتراض به وضعیت موجود و علیه حکومت و فرهنگ و سیاستهای تحمیلی آن به نمایش گذاشتند که در نوع خود بیهمتا بود و تصاویر بسیاری از آنها جهانی شد. خود مهسا نیز از همین نسل زِد بود که پس از جان باختن وی با وجود سرکوب شدید و مرگبار اما ایستادگی جامعه همراه با حضور فعال همه نسلهایش، رژیم را چنان عقب نشاند که حجاب را نه تنها در بسیاری از مناطق از سر زنان، بلکه از چهرهی کریه آن نیز برداشت: موضوع و خواست اصلی اکثریت جامعه جوان ایران نه صرفاً پوشش اختیاری و رقص و آواز و آزادیهای مشابه، تازه آنهم با ترسولرز و بازداشت و توقیف و جرمانگاری، بلکه وجود خود جمهوری اسلامی به عنوان یک نظام قرونوسطایی است. در این میان، جریاناتی در نظام سعی میکنند با تبلیغ این بیحجابی و رقص و آواز، آن را به سود و حساب خود رژیم بنویسند!
مدتیست که دوست و دشمن اذعان دارند که حکومت هرگز در عمر خود چنین ضعیف و ذلیل نبوده است. این ضعف و ذلت را در صدای لرزان رهبرش نیز میتوان دید. رهبری که به این علت هنوز زنده است که رئیسجمهور آمریکا به گفتهی خودش وی را از مردن خفتبار توسط اسرائیل نجات داد! فقط کافیست که موقعیت امروز رژیم را با یک سال پیش و زمانی که تصمیم گرفت مسعود پزشکیان را در رأس دولت چهاردهم روی کار بیاورد تا دوران شیرین برجام تکرار شود، مقایسه کرد.
بیتردید، روی کار آمدن ترامپ، سقوط بشار اسد و عزم اسرائیل در دفاع از موجودیت خود و وارد آوردن ضربات مرگبار علیه جمهوری اسلامی و نیابتیهایش با حمایت صریح اروپا و آمریکا و تأیید ضمنی روسیه و چین و کشورهای منطقه، البته هر یک بر اساس منافع خود، نقش تعیینکننده در ضعف و ذلت جمهوری اسلامی داشته که کاملاً همسو با منافع جامعه جوان و نسل زِد ایران نیز هست. نسلی که شاهزاده رضا پهلوی در چهارمین «کنفرانس ایران» که توسط «اتحادیه ملی برای دموکراسی در ایران» (نوفدی) ۱۸ و ۱۹ شهریورماه در واشنگتن برگزار شد، با نشان دادن علامت پیروزی، نسل V نامید. نسلی که سرانجام ایران را بر جمهوری اسلامی پیروز خواهد ساخت.
