تحولات تازهای که در هفته اخیر در منطقه و جهان به وقوع پیوسته، در مسائل و گفتمان سیاسی ایران و اپوزیسیون ایرانی هم تأثیرات اساسی گذاشته است؛ دستبهدست شدن قدرت اجرایی در سوریه، مرحله تعیینکننده جنگ حماس با اسرائیل، رایزنیهای دونالد ترامپ رئیسجمهور جدید آمریکا، تغییر مواضع روسیه و چین در موضوعات اقتصادی و دیپلماتیک، ورود ترکیه به معادلات خاورمیانه و مواضع اتحادیه اروپا در رابطه با مسائل ایران از جمله مواردی هستند که بر سیاست و اقتصاد ایران اثرات خود را ظاهر ساختهاند.
در داخل کشور همزمان با افزایش خشونتآمیز کنترل امنیتی، گسترش مشکلات معیشتی و اجتماعی، از دست رفتن «محور مقاومت» رژیم در منطقه خاورمیانه، از سویی جمهوری اسلامی را با استیصال تازهای مواجه ساخته و از سوی دیگر، تحرکات فرهنگی و سیاسی مخالفان و ظهور ایدهها و روشهای نوین مبارزه، شرایط و موقعیتهای جدیدی علیه رژیم و برای بخشی از اپوزیسیون فراهم ساخته است.
در مدتی که شاهزاده رضا پهلوی «پیمان نوین» را منتشر کردهاند («من به همه نیروهای سیاسی دموکراسیخواه فارغ از گذشته و گرایش سیاسیشان دست یاری دراز میکنم و میخواهم با کنار گذاشتن اختلافات و خودبزرگبینی و برتریجویی، روی یک هدف متمرکز شوند: نجات ایران»)، اصول اولیه و محورهای اساسی آن نظیر «آتمامیت سرزمینی ایران»، «آزادیهای دموکراتیک»، «ایجاد دولت حقوقی» و «رعایت حقوق بشر و شهروندی»، همچنان سرلوحه تلاشهای ایشان بوده است؛ در این راستا، حضور در جمعهای همبستگی و ورود فعالانه در اتحادها و ائتلافها نیز مبتنی بر نظریات و ایدههایی بوده است که ایشان به دفعات و به مناسبتهای مختلف از آنها سخن گفته و به دفاع از آزادی و دموکراسی برای ایران پرداختهاند. شاهزاده رضا پهلوی همچنین در پایداری و تأکید بر روشهای مسالمتآمیز و مدنی برای رسیدن به اهداف ملی و میهنی خود، یکی از رفتارهای سیاسی و فرهنگی را در اپوزیسیون نمایندگی کرده و الگویی برای دوران گذار و ایجاد دولتی دموکراتیک در ایران آینده به شمار میروند.
در طول مدتی که حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) تشکیل و برای رهایی کشور از فاشیسم مذهبی فعالیت میکند، همواره تأکید بر چارچوب ارضی ایران و همراهی و همکاری با دیگر ایرانگرایان و میهنپرستان، سرلوحه فعالیت حزبی و تشکیلاتی آن بوده است؛ حضور در برخی از ائتلافها و همراهی مستمر با شاهزاده رضا پهلوی، نشأت گرفته از اصول و اساسی هستند که در «مرامنامه» و «منشور» حزبی نوشتهشده و نقشه راه مبارزاتی و تشکیلاتی حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) بودهاند؛ اهدافی که حزب در نظر گرفته و برای آنها تلاش و فعالیت میکند، ایرانی آزاد و آباد با دولتی حقوقی و دموکراتیک را در چشمانداز هممیهنان و میهنپرستان قرار داده است.
در بخشی از «منشور» حزب آمده است: «یک جامعه آزاد و نیرومند را نمیتوان ساخت مگر آنکه عموم مردم بر سر پارهای اصول بنیادی یک جامعه شهروندی توافق کرده باشند و نظام سیاسی نگهدارنده آن اصول باشد. استقلال و تمامیت ایران و یگانگی ملی، حاکمیت مردم و حقوق بشر، اصولی هستند که عموم ایرانیان بر آنها توافق دارند. گرایشهای سیاسی گوناگون ممکن است برنامههای خود را برای سازمان دادن و اداره جامعه داشته باشند. چنین اختلافنظرهایی مایه نیرومندی نظام سیاسی است.»
حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات) مانند شاهزاده رضا پهلوی روش مبارزاتی خود را بر شیوههای مدنی و غیر خشونتآمیز گذاشته است؛ حزب همانطور که در بخشهایی از «منشور» آمده است به دور از انتقامگیری و با گذار از حوادث تاریخی پیشین، رسیدن به جامعهای عاری از انتقام و خشونت انقلابی را در هدف تشکیلاتی و میهنی خود قرار داده است. در بخشی از «منشور» آمده است « احترام به قانون حکم میکند که جنایتکاران و غارتگران در دادگاه دادرسی شوند. اینکه افراد در گذشته چه مواضعی داشتهاند نباید مانع همبستگی کنونی و آینده آنها شود. آنچه اهمیت دارد احترام گذاشتن به حقوق یکدیگر است. مهمتر از همه آنکه اشخاص، باورها و نظرهای خود را داشته باشند و هیچکس به خود حق نابود کردن دیگران را ندهد. باید به دوران انتقامجویی و تصفیهحسابهای شخصی و سیاسی و ادامه خونریزی پایان داد. برای برطرف کردن خشونتی که در فرهنگ و سیاست ایران است میباید کیفر اعدام، لغو و به مقوله جرم سیاسی پایان داده شود. داشتن هیچ عقیده و گرفتن هیچ موضع یا تصمیم سیاسی و قبول هیچ مقامی جرم نیست و تنها جرائمی که عرفا در جامعههای دموکراتیک به این عنوان شناخته و در قانون آمده است میتواند مایه پیگرد قانونی افراد شود. هیچکس را به نام جرائم سیاسی در هر رژیمی نمیتوان آزار داد یا پاکسازی کرد.»
همانطور که اشاره کردم با رویدادهای اخیر (خصوصاً سرنگونی رژیم دیکتاتوری بشار اسد)، سرنوشت مبارزه و آزادی کشورمان با وضعیتی که رژیم جمهوری اسلامی دارد، در هالهای ابهام و نگرانی قرارگرفته است؛ نگرانی از هرجومرج، خدشهدار شدن تمامیت سرزمینی کشور و احتمال درگیریهای نظامی، از جمله مسائلی هستند که میتوان با تأمل نظری در آنها، موجبات و پیشزمینههایش را از بین ببرد؛ خصوصاً که شاهزاده رضا پهلوی اخیراً از آمادگی میهنپرستان برای دوران گذار از جمهوری اسلامی، سخن گفتهاند.
در شرایط فعلی که اقدامات نابکارانه، غیر خردمندانه و ضدملی حاکمان اسلامی، بیشازپیش کشورمان را با خطرات جدی مواجه ساخته و جان و زندگی ایرانیان را در معرض تهدید قرار داده است، رهسپاری با اصول اعلامشده شاهزاده و تأکید بر اصول تعریف و تعیینشده حزب مشروطه ایران (لیبرال دموکرات)، راه حساس و سرنوشتساز دوره گذار از جمهوری اسلامی را میتواند به بزرگراهی هموار و ملی در همبستگی ایرانی تبدیل کند.