هرسال فرارسیدن بهار و نو شدن زمین و زمان را میلیونها شهروند از قلمرو فرهنگ باستانی ایران در سراسر جهان جشن میگیرند.
نوروز جشن ملی و سراسری ازجمله سه کشور ایران و افغانستان و تاجیکستان است که با بیش از ۱۳۰ میلیون شهروند آن را بزرگ میدارند. به همین مناسبت در ازبکستان، قرقیزستان، ترکمنستان، قزاقستان و جمهوری آذربایجان که در آنها از ۸۰ تا ۹۹ درصد جمعیت نوروز را جشن میگیرند تعطیل رسمی است. این گذشته از ایرانیتبارانی مانند کُردهاست که در کشورهای مختلف مانند ترکیه و سوریه و عراق آیینهای نوروزی را برپا میدارند. جمعیتی که بنا بر اعلام سازمان ملل بیش از ۳۰۰ میلیون تن را در برمیگیرد و بهعنوان میراث باستانی قلمرو فرهنگ ایرانی که تاریخ پیدایش آن به بیش از سه هزار سال میرسد در یونسکو نیز ثبتشده است.
در این میان جامعه مهاجران ایرانی در سراسر جهان ازجمله کشورهای غربی نوروز را به این جوامع نیز منتقل کرده و دور از انتظار نیست اگر اول فروردین بهعنوان جشنی که با سرشت طبیعت و انسان پیوند عمیق دارد بیشازپیش گسترشیافته و در این کشورها نیز بهعنوان تعطیل رسمی اعلام شود. چنانکه مجمع عمومی سازمان ملل نیز در ۲۳ فوریه ۲۰۱۰ روز ۲۱ مارس برابر با یکم فروردین را بهعنوان روز جهانی نوروز به رسمیت شناخت.
گذشته از جنبهی تاریخی، نوروز ازنظر فرهنگی با جان و روان و محیط زیست انسان پیوند ناگسستنی دارد. چه کسی با فرارسیدن بهار احساس شادی و تازگی و امید نمیکند و به خانهتکانی نمیپردازد حتا اگر به دلیلی غمگین و یا سوگوار عزیزی اعم از خانواده و میهن باشد؟!
تلاشهایی که جهت «قومی» قلمداد کردن نوروز حتا با تاریخسازی و روایتهای جعلی صورت میگیرد، دامنهی آن را بهعنوان میراث فرهنگی بشر برای مهر و شور و شادی و امید و همبستگی و آشتی و صلح و همزیستی، محدود میکند و آن را از یک آئین در بزرگداشت طبیعت و مناسبات انسانی، به یک نگرش و ابزار قبیلهای کاهش میدهد.
نوروز جشن آشتی خانوادهها و آشنایان، جشن چانهزنیهای مهرآمیز بازار و مشتریان، جشن احترام نسلها، جشن زیبایی هر چیز نو و نوین، از شادی کودکانه برای یک جفت کفش یا یک تخممرغ رنگی تا پول عیدی پنهانشده در مشت بزرگان خانواده است. نوروز عطر خوش زندگی در سیب و سنبل و سیر و سرکه و طعم سنتی سنجد و سماق و سمنو و درخشش رویش شگفتانگیز جوانه و سبزه است. نوروز تصویر امید و پیروزی و شادکامی در سکههای کوچکی است که کنار تصویر عزیزان ازدسترفته و یا دورمانده از خانه در آینه میدرخشند.
نوروز در ایران نیز هرسال با نوید روزهای روشندلها را گرم و امیدوار نگه میدارد بهویژه در پایان سالی که انقلاب ملی در آن آغازشده و نوروز سرمست پیروزی از راه میرسد.
هرروزمان نوروز
نوروزمان پیروز!