شاهزاده رضا پهلوی در گفتگو با تلویزیون «منوتو»
شاهزاده رضا پهلوی در یک گفتگوی اختصاصی با تنیا قاضی مراد سردبیر برنامه «اتاق خبر» تلویزیون «منوتو» ارزیابی خود را از چهار ماه خیزش انقلابی مردم ایران تشریح کرد و با بیان اصول همکاری نیروها و جریانات اپوزیسیون برای کمک به انقلاب ملّی تأکید نمود تمامیت ارضی ایران یک اصل است. او همچنین هم‌صدایی و همکاری جریانات و احزاب سیاسی به دور از رقابت را راهکاری مهم جهت پیشبرد انقلاب آزادیخواهی ملت ایران و عبور از جمهوری اسلامی دانست.
در این گفتگو شاهزاده رضا پهلوی در پاسخ به پرسش‌های تینا قاضی مراد سردبیر «اتاق خبر» تلویزیون «منوتو»، آنچه را طی چهار ماه گذشته در ایران جریان یافته یک انقلاب نوین با نگاهی رو به آینده و دارای یک تفکر مدرن برای آزادی و برابری ارزیابی کرد.
او ایران را نمونه کشوری دانست که از دید ترقی تمدنی در قرن بیست و یکم به مرحله‌ای رسیده که تعریف‌اش از آینده چیزی جز برابری و آزادی نیست و به همین دلیل آن را در تمام شعارهایی که مردم سر می‌دهند و در همبستگی ملی که در چهارگوشه مملکت شکل‌گرفته می‌توان دید و این موضوع واقعاً بی‌سابقه است؛ چه در تاریخ ایران و چه در هر انقلاب نوینی که در دهه‌های اخیر مشاهده کردیم.
شاهزاده رضا پهلوی در ادامه این گفتگو با تأکید بر اینکه ما می‌توانیم دنیا را تکان دهیم و دنیا را وادار به پاسخگویی کنیم و با اشاره به اعتراضات گسترده‌ای که ایرانیان خارج کشور در حمایت از مردم درون کشور انجام داده و می‌دهند گفت حتی پارلمان اروپا امروز می‌داند اعتراضات و خواسته‌های ایرانیان از آن‌ها، دیگر فقط مربوط به یک الیت سیاسی برون‌مرزی نیست و این‌همه را در خیابان‌های ایران می‌بینند و به‌روز هستند.
شاهزاده رضا پهلوی خطاب به مردم درون کشور گفت که می‌داند چقدر سختی‌کشیده‌اند، می‌داند این سال‌‌ها چقدر طاقت‌فرسا بوده اما واکنش‌های جهانی همه علائم مثبت است و باید با تمرکزی روی همین نکات مثبت بنا کرد و پیش رفت. وی افزود، همین علائم بازی را عوض خواهد کرد. واقعاً اکنون به این فرصت رسیده‌ایم و واقعاً نوبت ایران رسیده است. نه‌فقط به خاطر ایران؛ چون همگی الآن فهمیده‌اند که ایران تحت لوای جمهوری اسلامی یک مشکل فراتر از منطقه و معضلی جهانی است؛ بنابراین دنیا دیگر نمی‌تواند بهانه بیاورد که ما راه‌حلی غیرازاینکه با جمهوری اسلامی سروکله بزنیم و یا سازش کنیم نداریم؛ چنین دیدگاهی را نه ایران قبول خواهد کرد و نه مردم ایران.
شاهزاده درباره «چشم‌انداز برای آینده این جنبش ملّی» گفت هیچ راه‌حل دیگری جز این برای هم‌وطنانمان وجود ندارد؛ چه از نظر خیرشی که مردم انجام دادند و چه‌کاری که رژیم انجام داده؛ یعنی قفلی که چهار دهه مملکت ما را درگیر کرده بود، همگان از آن عبور کردند. ما تنها می‌توانیم به این فکر باشیم که چگونه در فردای فروپاشی نظام، انتقال صحیحی از قدرت فعلی به قدرت بعدی حکومت آینده داشته باشیم؛ بر مبنای اصولی که نه‌تنها جهان‌شمول است بلکه خواست کلیدی اکثر نیروهای مملکت، به‌ویژه نیروهای سکولار دموکراتیک است؛ در تعریف حقوق بشر، تمامیت ارضی ایران، سکولاریسم و جدایی دین از حکومت به‌عنوان پیش‌شرط برای آینده سیاسی کشور است. هدف همه ما در این مرحله مبارزه، رسیدن به وضعیتی است که بتوانیم یک سناریوی پیروزی را ارائه دهیم که فراتر از تغییر نظام باشد و برسیم به‌جایی که ملت ایران بتواند سرنوشت خودش را با انتخابات آزاد با نمایندگان خودش در مجلسی که همه مسائل را رسیدگی و راه‌حل نهایی را به جامعه ارائه دهد، تعیین کند.
شاهزاده در ادامه افزود «ما نباید این انتظار را داشته باشیم که کسی در رأس یک هرم تمام استراتژی و راه‌کارها را در یک مجموعه خیلی متمرکز ارائه دهد. آنچه من در عمل مشاهده می‌کنم و یا مدام با دوستان درون و خارج کشور گفتگو داریم، اینست که نیروها در داخل کشور باید هماهنگ شوند اما با توجه به فضای درون کشور این کار برایشان مشکل است که به شکل بارز این کار را انجام دهند و بنابراین ابتدای کار مقدار زیادی متکی هستند به یک مکانیزم هماهنگی در خارج کشور که توأمان با همکاری با داخل بتواند این مرحله از همکاری را ارائه دهد؛ چه در رابطه با اقدامات داخل کشور و چه در رایزنی‌های بین‌المللی و به‌خصوص معرفی یک مکانیزم آلترناتیو دموکراتیک آینده ایرانیان به جهانیان به‌ویژه به مسئولان کشورهای کلیدی.»
شاهزاده رضا پهلوی درباره فریاد زدن نام خاندان پهلوی و خواسته بازگشت پادشاه به ایران در شعارهای مردم در طول اعتراضات اخیر و سال‌های گذشته گفت: «من فکر می‌کنم من نقش خودم را ایفا می‌کنم اما دقیقاً به دلیل همین اعتمادی که از سوی مردم است باید بتوانم یک بی‌طرفی و یک جدایی کامل از هر نوع کار تشکیلاتی داشته باشم؛ به‌منظور اینکه اگر یک کمک‌کننده همسویی و همکاری است، درگیر جدل‌ها و موضع‌گیری‌های حزبی یا عقیدتی نشوم. این اعتماد مردم به این خاطرست که می‌توانند باور داشته باشند که یک نفر را دارند که بی‌طرف نگاه می‌کند و هیچ جریانی برایش ارجحیت بر دیگری ندارد. ما باید با فرهنگ همفکری و همکاری در این مرحله از زمان پیش برویم. شکی نیست که اختلاف‌سلیقه وجود دارد و به همین دلیل است که ما نیازمند مجلس مؤسسانی هستیم که فراتر از حکومت هر جریانی، اساس تئوری حاکمیت را در آنجا باوجود اختلافات بحث کنند و پیش ببرند.»
شاهزاده رضا پهلوی در ادامه توضیح درباره نقش خودش در این مرحله افزود: «من تنها نقشی که در این مرحله برای خودم می‌بینم رسیدن به مرحله فروپاشی و گذار از جمهوری اسلامی و تمام شرایط گذار است که من همیشه گفتم در شرایط گذار هم من نقش خودم را برای پشتیبانی انجام خواهم داد. چون مردم حق‌دارند نگران باشند که آیا در فردای فروپاشی، چیزی هست که خلأ [قدرت] را پر کند؟»
شاهزاده رضا پهلوی درباره شروط همکاری و همفکری جریانات سیاسی و در پاسخ به این پرسش که احزابی وجود دارند که شرط ائتلاف و همکاری را پذیرش «کثیر‌المله» بودن ایران دانسته‌اند یا برخی احزاب و افراد از اقوام ایرانی به‌عنوان «ملل» ایرانی نام می‌برند و حتی اگر به‌صورت تاکتیکی الآن بگویند ما ایرانی هستیم اما این‌ها به یکپارچگی و موجودیت ایران و یگانگی ملت ایران باور ندارند، گفت: «خیلی واضح بگویم، نیروهای دموکراسی خواه واقعی که در رفتار و منش تمام اصول شفافیت و دموکراتیک را پذیرا هستند و خط قرمز یکپارچگی ایران را زیر پا نگذارند، جزوی از همکاری هستند و جریانات غیر دموکراتیک یا جریانات تجزیه‌طلب جزو همکاری نمی‌توانند باشند.»
در اینجا شاهزاده رضا پهلوی به سنجاق نقشه ایران که همواره به یقه کت دارد اشاره کرد و گفت: «این ایران من است. آذربایجان جزوش است، بلوچستان جزوش است، کُردستان جزوش است، خوزستان جزوش است، وقتی‌که بر فراز کشورم پرواز می‌کردم نگاه نمی‌کردم زیر پایم که این کدام منطقه است؟ خاک کشورم برای من فرقی نمی‌کند. این من هستم. ممکن است بعضی‌ها بپذیرند و ممکن است بعضی‌ها نپذیرند. ولی یک وجب از این خاک جابجا شود، آن ایران دیگر ایران من نیست.»
شاهزاده رضا پهلوی تأکید کرد «یکپارچگی کشور یکی از اصول کلیدی است؛ شوخی هم نیست و تعارف هم با کسی نداریم.»
شاهزاده رضا پهلوی با تأکید بر مسئولیتی که نمایندگان روحانی در ایران مانند مولوی عبدالحمید دارند گفت «امیدوار هستم که در بخش تشیع همان درجه از مسئولیت را روحانیت غیر وابسته به‌نظام که از روز اول اساس ولایت‌فقیه را زیر سؤال می‌بردند داشته باشیم و آن‌ها موضع خودشان را مطرح کنند. چون وقتی می‌بینم اعتراضات ملی است و نه منطقه‌ای یا در قالب یک گروه خاص، نشان‌دهنده آنست که اکثریت مردم اصلاً وارد این ادبیات بیشتر بوداری که ته‌اش معلوم نیست تجزیه در کار است یا نه نمی‌شوند و حق هم دارند وارد این ادبیات نشوند. خطر بزرگ اینست که جمهوری اسلامی همیشه تلاش کرده بگوید اگر ما برویم ایران کن‌فیکون می‌شود و جنگ داخلی می‌شود و تجزیه می‌شود! چنین ادبیاتی [از سوی برخی مخالفان] حرف نظام را بیشتر به کرسی می‌نشاند. برای همین وقتی ما می‌گوییم ایرانِ یکپارچه، این نیست که یک عده نشسته‌اند که این موضوع را به دیگران تحمیل کنند بلکه این خواست جامعه است و این بحثی است که باید خیلی شفاف و باز مطرح کرد که از دو حال خارج نیست: اگر ایران یکپارچه را قبول دارید که هیچ! اگر ندارید یعنی می‌خواهید ایران تکه‌تکه شود! کدام ایرانی است که بخواهد ایرانش تکه‌تکه شود؟ من بارها با هم‌میهنان بلوچ، کرد، آذری و… گفتگو داشته‌ام و همیشه گفته‌اند من اول ایرانی‌ام بعد خودم را کرد و بلوچ و آذری می‌دانم.»
شاهزاده رضا پهلوی همچنین درباره گروه مجاهدین خلق در یک اعلام موضع شفاف و صریح گفت: «من قضاوت اخلاقی نمی‌کنم و آن را جامعه باید در نظر بگیرد. من از دید اصول دموکراتیک و جریانات دموکراتیک و دیالوگ بین خودشان صحبت می‌کنم. اولین سؤال و ساده‌ترین سؤال اینست که آیا اعضا یا رهبران سازمان مجاهدین خلق آمادگی دیالوگ باز و شفاف با دیگر نیروهای دموکراتیک را دارند و اصلاً از نظر سازمانی حق چنین کاری را دارند؟! در همین سؤال اول کلی گرفتاری برایشان پیش می‌آید! چون اگر بخواهند به شکل باز با همه صحبت کنند از نظر درونی سازمانشان به هم می‌ریزد.»
او در ادامه گفت: «حالا اینکه هدف نهایی‌شان چه هست و بر چه اساسی می‌خواهند پیش بروند راستش را بخواهید، من مشکل می‌توانم باور کنم که یک سازمانی ادعای دموکراسی و برابری می‌کند اما در خود آن سازمان زنان یک‌طرف می‌نشینند و مردان یک‌طرف! و یا با روسری می‌خواهند اسمش را دموکراسی و حقوق بشر بگذارند! ولی این مشکل من نیست؛ مشکل آن‌هاست که مردم را [درباره ادعاهایشان] قانع کنند. من این‌ها را که می‌بینم قانع نمی‌شوم. مشکلی با دیگر جریانات ندارم، راست باشند، چپ باشند، میانه باشند اما روابط می‌بایست در قالب برخورد دموکراتیک و احترام متقابل باشد.»
شاهزاده رضا پهلوی درباره لزوم «خشونت پرهیز» بودن جنبش انقلابی و اینکه عده‌ای اصرار به برخورد خشن مردم در جریان اعتراضات دارند نیز گفت: «فلسفه خشونت پرهیزی در حرکت مقاومت مدنی یک امر کلیدی است به دو علت: یکی اینکه وقتی به شکل تهاجمی و خشونت‌آمیز با یک حکومت برخورد کنید بهانه را به نفع گفتمان آن نظام در موضوع امنیتی و حفظ ثبات پررنگ می‌کنید! [حکومت] آتو را از دست مخالفین‌اش می‌گیرد و دوم، برای دنیا هم دفاع از سناریوهای چریکی را مشکل‌تر می‌کند. درصورتی‌که اگر امروز جهان در حال تصمیمات دیگری در جهت پشتیبانی از مردم ایران و در تنبیه جمهوری اسلامی به‌ویژه علیه کشتارها و اعدام‌ها است، از جمله صدور بیانیه و بردن سپاه پاسداران در فهرست گروه‌های تروریستی همه‌اش در پشتیبانی از مردم است تا بیشتر دست و پای رژیم بسته شود.»
شاهزاده رضا پهلوی تأکید کرد که دفاع از خود بحث دیگری است اما این نباید باعث شود که کسی برود و مرتکب قتل شود! این اقدامات در بحث آشتی ملی و عفو عمومی کار را مشکل‌تر می‌کند.
شاهزاده رضا پهلوی در بخش دیگری از این گفتگوی مهم درباره اینکه با توجه به اعتماد عمومی نسبت به خود وی، آیا وقت آن نرسیده که او نقش بارزتری به‌عنوان رهبر و هماهنگ‌کننده جریانات به عهده بگیرد، گفت: «هر نوع کاری که انجام می‌دهیم باید یک مبنای مشروعیت و یا یک نوع وکالتی از داخل ایران داشته باشد. خیلی ساده بگویم، فردا فرض بفرمایید من بتوانم با دیگرانی که در این مسیر باهم همراه و همسو هستیم با یکسری شخصیت‌های سیاسی دیدار کنم؛ اولین سؤالشان این خواهد بود که شما به نمایندگی چی اینجا حضور پیدا کردید! هر کاری که بخواهیم انجام دهیم باید مبنای مقبولیت از داخل داشته باشد. این بایستی بیشتر بیان شود و بیشتر در عمل دیده شود. چون اگر قرار باشد فردا از جانب هم‌میهنان درصحنه بین‌المللی رایزنی لازم را انجام دهیم، باید بتوانیم بگوییم این حرفی که می‌زنیم پشتیبان‌اش زندانیان سیاسی، فعالان مدنی، جریانات فکری و سیاسی داخل کشور هستند و آن‌ها به ما این امکان را داده‌اند که از طرف آن‌ها نمایندگی کنیم.»
شاهزاده رضا پهلوی درباره سه تشکل سیاسی جدید «جبهه هفت آبان»، «حزب ایران نوین» و «انجمن مشروطه ایران» که طی هفته‌های گذشته اعلام موجودیت کردند گفت: «ما تمام این روندی که در این سال‌های مبارزه انجام دادیم برای این بوده که به چی برسیم؟ اگر ما یک آینده دموکراسی واقعی برای کشورمان می‌خواهیم، یعنی نظامی که دولت‌هایش درنتیجه انتخاباتی که بین احزاب برگزار می‌شود، شکل می‌گیرند. مگر نهایتاً رقابت احزاب در انتخابات برای تشکیل کابینه و دولت نیست؟ از ژاپن تا کانادا، از برزیل تا سوئد، همه جای دنیا در کشورهای دموکراتیک مبنا اساس همین است؛ یعنی شما بهترین قانون اساسی و بهترین تعریف از نوع نظام را هم داشته باشند، شکل نظام را هم مشخص کرده باشید و قانون هم چهارمیخه شده باشد و حقوق بشر هم در آن وجود داشته باشد، در فردای این رفراندوم که شکل نظام هم تعیین شد، در روند نرمالیزاسیون به دو مرحله می‌رسیم: انتخابات نمایندگان مجلس و بعد انتخابات تشکیل دولت. آن موقع اگر احزاب نباشند، کدام انتخابات میتواند برگزار شود؟! من سال‌هاست که می‌گویم از هم‌اکنون باید به فکر پایه‌گذاری احزاب آینده کشور باشیم. ممکن است الآن نتوانند تشکیل شوند اما حداقل پلتفرم را می‌توانند مشخص کنند، راجع به برنامه کارشان می‌توانند فکر کنند.»
شاهزاده رضا پهلوی تأکید کرد که «رقابت احزاب نباید تقدم بر همسویی برای مبارزه در جهت گذار از جمهوری اسلامی داشته باشد و نباید مانعی به وجود آورد. هر تشکلی هر موضع‌گیری حزبی که دارند در زمان خودش مطرح خواهد شد چون رقابتی است، جنبه رقابتی بین احزاب نباید امروز متبلور شود! این رقابت نباید مانع همسویی و همکاری و اتحاد در این مرحله از مبارزه شود. اتحاد از دید من، به این مفهوم که تقدم را به یک‌صدایی بدهیم. الآن مگر مردم ایران به‌غیراز یک‌صدایی انتظار دیگری دارند؟ یک‌صدایی این نیست که همه یک‌جور فکر کنیم. می‌دانم فکرها متفاوت است؛ یک‌صدایی به این معناست که برای آزادی کشور جز یک حرف، یک‌صدا و یک هدف در این مرحله نمی‌توانیم داشته باشیم. با این درک که در آینده می‌توانیم اختلاف‌سلیقه و رقابت داشته باشیم. این را اگر به دنیا و به خود بتوانیم نشان دهیم، هم مسئله نگرانی مردم برطرف می‌شود و هم دنیا خواهد دانست که طرف مقابلش کیست.»
شاهزاده همچنین به نقش «اینفلوئنسرها» اشاره کرد که شامل هنرمند، ورزشکار، دانشمند، وکیل و چهره‌های مستقل و غیره می‌شود. وی گفت که «هرکدام یک ظرفیت خاص دارند که اگر با هارمونی و یک‌صدا باشند خیلی تأثیرگذار است. جامعه‌ای که امروز شعار ملی می‌دهد و به ایران به‌عنوان یک کشور نگاه می‌کند و فرقی میان بلوچ و آذری و اهوازی نمی‌گذارد و همه جامعه از یکجا صحبت می‌کند، انتظار ندارد جریانات ایدئولوژیک سر مسائل عقیدتی‌شان رقابت کنند. چون معتقدند امروز نیازمند خلاص شدن از دست جمهوری اسلامی هستیم و هیچ راهکاری جز اتحاد جریانات سیاسی نمی‌تواند به این مسیر کمک کند. در ایالات‌متحده یک موانعی سر راه بود مانند فرستادن پول به ایران از طریق بانکی، ولی می‌دانم این مسئله تحت بررسی و پیگیری است برای اینکه بهترین راهکار را پیدا کنند و برای موانع سر راه راهکار اساسی پیدا کرد که مستلزم مذاکره با دولت آمریکا است که موانع را برای کمک‌رسانی به مردم درون کشور بردارند. البته اراده سیاسی این دولت‌ها هم مهم است.»
یادآوری می‌شود که شاهزاده رضا پهلوی در روزهای گذشته نیز گفتگویی به زبان‌های فارسی و انگلیسی با تلویزیون «دویچه وله» آلمان داشت و در آن‌ها نیز افزایش تحریم‌ها و اقدامات تنبیهی علیه جمهوری اسلامی را از مهم‌ترین گام‌هایی دانست که جامعه بین‌المللی میتواند در جلوگیری از سرکوب و اعدام‌های بیشتر علیه معترضان در ایران بردارد.
شاهزاده رضا پهلوی در گفتگو با «دویچه وله» همچنین تأکید کرد که در ایران افراد قابلی برای پر کردن خلأ قدرت پس از فروپاشی رژیم وجود دارند اما ازآنجاکه امکان انجام سریع این کار در داخل کشور میسر نیست ممکن است آن‌ها به حمایت افراد خارج کشور نیاز داشته باشند.
شاهزاده رضا پهلوی همچنین تأکید کرده بود «برای من روشن است که این نیروها در لحظه سقوط رژیم می‌توانند متحد شده و با همکاری یکدیگر دوره گذار را تسهیل کنند.»
برگرفته از کیهان لندن