مناقشه بر سر انتخابات آمریکا ادامه دارد. صرفنظر از اینکه نتیجه چه باشد و چه کسی برای چهار سال آینده ساکن کاخ سفید شود، موضوع طرح تقلب و سوءاستفاده از رأی به شکلی که ممکن است نتیجهی انتخابات را تغییر دهد، برای جوامعِ باز بسیار مهم است و دموکراسیها و مدافعان آنها در کشورهای مختلف میبایست بسی فراتر از منافع گروهی و حزبی و تمایلات شخصی درباره آن تأمل کنند زیرا بهویژه در عصر دستکاریهای الکترونیک، تبدیل تقلب و یا ادعای تقلب، به یکرویه، برای همه دموکراسیها خطرناک است.
روشن است که در جوامع باز و کشورهای دمکراتیک، احزاب فقط کسری از جمعیت بزرگسال را متشکل میکنند. بیشتر شهروندان عضو هیچ حزبی نیستند اما بهعنوان رأیدهنده در سرنوشت کشور و جابجایی قدرت بین احزاب نقشِ تعیینکننده بازی میکنند.
برای نمونه آلمان حدود ۸۳ میلیون جمعیت و ۶۱ میلیون و اندی واجد شرایط رأی دادن دارد. حالآنکه دو حزب بزرگ «دمکرات مسیحی» و «سوسیالدمکرات» رویهم تقریباً ۸۲۵ هزار عضو دارند! مجموع اعضای هفت حزبی که ممکن است به پارلمان سراسری و یا محلی راه پیدا کنند حدود یکمیلیون و ۲۲۱ هزار نفر است! یعنی اکثریت رأیدهندگان اساساً عضو هیچ حزبی نیستند.
در آمریکا با حدود ۳۳۰ میلیون جمعیت، بر اساس مشارکت ۶۶.۶ درصدی انتخابات امسال یعنی حدود ۲۴۰ میلیون واجد شرایط رأی دادنِ ثبتشده در این کشور وجود دارد. دو حزب «جمهوریخواه» و «دمکرات» باهم حدود ۷۹ میلیون عضو دارند و بقیه احزاب تقریباً بهحساب نمیآیند؛ یعنی دوسوم شهروندان یا عضو هیچ حزبی نیستند و یا عضو احزاب بی نقشاند.
بهاینترتیب، باوجود تمامی سازوکارهای لازمِ دموکراسی در جوامع باز، حتی در این جوامع نیز «رأی» صرفنظر از اینکه به سود چه حزب و کدام فرد به صندوق ریخته شود، بازتاب خواست «اکثریت رأیدهنده» است و نه الزاماً «اکثریت شهروندان»! بعلاوه، «اکثریت رأیدهنده» نیز به «رأیدهندگان برنده» و «رأیدهندگان بازنده» تقسیم میشود!
حالا اگر در یک دموکراسی، ادعای تقلب، آنهم تقلب سازمانیافته، مطرح شود، از دو حال خارج نیست: یا درست است یا نادرست! راه برتر برای اینکه به همین دموکراسی مبتنی بر آرای اکثریتِ رأیدهنده خدشه وارد نشود، بررسی حقوقی و بیطرفانهی این ادعاست.
اگر نتیجهی بررسیها، ادعای تقلب سازمانیافته را رد کند، از آرای رأیدهندگان صیانت شده و به تقویت دموکراسی میانجامد.
اگر نتیجهی بررسیها، ادعای تقلب سازمانیافته را تأیید کند، بازهم از آرای رأیدهندگان صیانت شده و به تقویت دموکراسی میانجامد!
کدام مدافع دموکراسی میتواند مخالف هرکدام از این دو نتیجه باشد؟!
جوامع مبتنی بر دموکراسی و مشارکت شهروندی، راه خود را از میان مشکلات و بحرانها باز میکنند. آنچه در انتخابات ۲۰۲۰ ایالاتمتحده میگذرد، فرصتی بیهمتا برای ورزش فکریست.